سرطان معده – عوامل، علت، علائم، تشخیص و درمان آن

سرطان معده چیست؟

سرطان معده (Stomach cancer) با رشد سلول های سرطانی در داخل معده مشخص و سرطان گاستریت نیز نامیده می شود.

این نوع سرطان به راحتی تشخیص داده نمیشود، زیرا معمولا علائم آن در مراحل اولیه، در اکثر افراد نشان داده نمی شود.

در حالی که سرطان معده در مقایسه با انواع دیگر سرطان نسبتا نادر است، یکی از بزرگترین خطرات این بیماری، مشکل تشخیص آن است.

از آنجایی که سرطان معده تا زمانی که به سایر قسمت های بدن گسترش یابد، معمولا علائم اولیه ندارد، اغلب اوقات تشخیص داده نمی شود.

این باعث می شود که درمان به سختی صورت گیرد.

اگرچه تشخیص و درمان سرطان معده سخت است، مهم است که دانش مورد نیاز برای رویارویی با این بیماری را بدست آورید.

انواع سرطان معده

آدنوکارسینوم

درحدود ۹۵-۹۰ درصد از سرطان های معده از نوع آدنوکارسینوم هستند.

این نوع سرطان اغلب از داخلی‌ترین لایه‌ی معده یعنی لایه‌ی مخاط آغاز می‌شود.

لنفوم

لنفوم، سرطان بافت سیستم ایمنی است که گاهی در دیواره معده رخ می‌دهد.

درمان این سرطان بستگی به نوع لنفوم دارد.

تومور استرومال گوارشی

تومورهایی هستند که در اشکال بسیار اولیه از سلول های موجود در دیواره ی معده که سلول های بینابینی کاخال نامیده می‌شوند، آغاز می‌شوند.

برخی از این تومورها ماهیت غیرسرطانی دارند؛‌ درحالیکه برخی دیگر سرطانی هستند.

اگرچه این نوع سرطان ها در هر جای دیگر از مجرای گوارشی نیز ممکن است بروز کنند؛ اما اغلب در معده دیده می‌شوند.

تومور ﮐﺎرﺳﯿﻨﻮﺋﯿﺪ

این تومورها در سلول های هورمون ساز معده آغاز می‌شوند. بیشتر این تومورها به دیگر اندام‌ها انتشار نمی یابند.

عوامل ایجاد کننده سرطان معده

معده شما (همراه با مری) فقط یک بخش از قسمت فوقانی دستگاه گوارش شماست.

معده مسئول هضم غذا و سپس انتقال مواد مغذی به سایر قسمت های دستگاه گوارش یعنی روده کوچک و روده بزرگ است.

سرطان معده زمانی اتفاق می افتد که سلول های سالم به طور طبیعی در سیستم گوارش فوقانی، سرطانی و از کنترل خارج شده و تومور را تشکیل دهند.

این روند به آرامی اتفاق افتاده و در طول سالها گسترش میابد.

سرطان معده به طور مستقیم به تومورهای معده مرتبط است.

با این حال، برخی از عوامل وجود دارد که ممکن است خطر ابتلا به این سلول های سرطانی را افزایش دهد.

– این عوامل خطر شامل بیماری ها و شرایط خاصی هستند که عبارتند از:

لنفوم:

لنفوم گروهی از سرطان خون می باشد.

افرادی که دچار نوع خاصی از لنفوم معده به نام سرطان بافت لنفاوی لایه ی مخاط معده (MALT) هستند، در معرض خطر ابتلا به آدنوکارسینوم هستند.

این امر احتمالا به این علت است که لنفوم MALT معده توسط عفونت حاصل از باکتری هلیکوباکتر پیلوری ایجاد می‌شود.

عفونت هلیوکوباکتر پیلوری H. pylori:

عفونت هلیوکوباکتر پیلوری گاهی اوقات منجر به ایجاد زخم معده می شود.

عفونت حاصل از این باکتری علت عمده سرطان معده به ویژه سرطان هایی می باشد که در قسمت تحتانی معده رخ می‌دهند.

عفونت طولانی مدت معده با این میکروب ممکن است منجر به التهاب و تغییرات پیش سرطانی در لایه داخلی معده شود.

افراد مبتلا به سرطان معده، نسبت به افرادی که مبتلا به این سرطان نیستند، دارای میزان بیشتری از عفونت این باکتری هستند.

عفونت هلیکوباکتر پیلوری با چندین نوع از لنفوم معده نیز مرتبط است.

با این حال بیشتر افرادی که این میکروب را در معده‌ی خود دارند، هیچگاه دچار سرطان نمی‌شوند.

تومورهای دیگر در سیستم گوارشی

پولیپ معده

رشد غیرطبیعی بافتی که بر روی پوشش معده ایجاد می شود.

پولیپ ها بافت های رشد کرده‌ی غیر سرطانی هستند که روی پوشش معده تشکیل می‌شوند.

بسیاری از این پولیپ ها به نظر نمی‌رسد که موجب افزایش خطر ابتلای فرد به سرطان معده شوند، اما پولیپ‌های آدﻧﻮﻣﺎﺗﻮز گاهی می‌توانند به سرطان تبدیل شوند.

زخم معده و جراحی

احتمال بروز سرطان معده در افرادی که برای درمان بیماری‌های غیرسرطانی نظیر زخم معده مورد عمل جراحی قرار گرفته‌ و بخشی از معده‌ی آن‌ها برداشته شده، بیشتر است.

علت این امر شاید این باشد که در این حالت معده اسید کمتری تولید می‌کند و به باکتری‌های تولیدکننده‌ی نیتریت فرصت رشد می‌دهد.

برگشت صفرا از روده‌ی کوچک به داخل معده پس از عمل جراحی نیز به افزایش احتمال خطر می‌افزاید.

این سرطان‌ها معمولا سال‌ها پس از انجام عمل جراحی پیش می‌آیند.

ویتامین B12

سلول‌های خاصی در دیواره‌ی معده پروتئین فاکتور داخلی را می‌سازند که ما برای جذب ویتامین B12 به آن نیاز داریم.

افرادی که دارای مقادیر کافی از این فاکتور داخلی نیستند، ممکن است درنهایت دچار کمبود ویتامین B12 شوند که این امر روی توانایی ساخت سلول‌های خونی قرمز جدید تاثیر می‌گذارد و می‌تواند موجب بروز مشکلات دیگری نیز شود.

این وضعیت به نام کم‌خونی پرنیسیوز شناخته می‌شود.

علاوه‌بر کم‌خونی، افراد دچار این بیماری، در معرض خطر بالاتر ابتلا به سرطان معده نیز قرار دارند.

نوع گروه خونی خاص

به‌دلایل ناشناخته، افرادی دارای گروه خونی A در معرض خطر بالاتر ابتلا به سرطان معده قرار دارند.

سندرم لینچ

سندرم لینچ که قبلا باعنوان HNPCC شناخته می‌شد، یک اختلال ژنتیکی توارثی است که خطر ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ، سرطان معده و برخی سرطان‌های دیگر را افزایش می‌دهد.

در بیشتر موارد، این اختلال به‌علت وجود نقصی در ژن‌های MLH1 یا MSH2 ایجاد می‌شود اما ژن‌های دیگری نیز می‌توانند موجب بروز سندرم لینچ شوند مانند: ژن‌های MLH3، MSH6، TGFBR2، PMS1 و PMS2.

سرطان سینه

افرادی که دارای جهش‌هایی در ژن‌های سرطان سینه یعنی BRCA1 و BRCA2 هستند، نیز ممکن است در خطر بالاتر ابتلا به سرطان معده قرار داشته باشند.

سندرم لی–فرامنی

خطر ابتلا به چندین نوع سرطان از جمله سرطان معده در افرادی که دچار این سندرم هستند، بیشتر است. سندرم لی–فرامنی در اثر جهشی در ژن TP53 اتفاق می‌افتد.

سندرم پوتز جگرز

در معده و روده‌ی کوچک و همچنین دیگر قسمت‌های بدن مانند بینی، مجاری هوایی ریه‌ها و مثانه‌ی افراد مبتلا به این سندرم پولیپ‌هایی تشکیل می‌شود.

پولیپ های معده و روده‌ی این بیماران از نوع خاصی هستند که هامارتوم نامیده می‌شوند.

آنها می‌توانند موجب بروز مشکلاتی نظیر خونریزی یا انسداد روده‌ی کوچک شوند.

سندرم پوتز‌جگرز همچنین می‌تواند موجب بروز نقاط تیره‌ی خال‌مانندی روی لب‌ها یا داخل لب‌ها شود.

افراد مبتلا به این سندرم در خطر ابتلا به سرطان‌های سینه، روده‌ی بزرگ، پانکراس، معده و چندین عضو دیگر نیز هستند. این سندرم در اثر بروز جهشی در ژن STK1 رخ می‌دهد.

برخی از انواع پولیپ معده

پولیپ‌ها بافت‌های رشد کرده‌ی غیرسرطانی هستند که روی پوشش معده تشکیل می‌شوند.

بسیاری از این پولیپ‌ها به‌نظر نمی‌رسد که موجب افزایش خطر ابتلای فرد به سرطان معده شوند، اما پولیپ‌های آدﻧﻮﻣﺎﺗﻮز گاهی می‌توانند به سرطان تبدیل شوند.

عفونت ناشی از ویروس اپشتین‌بار

ویروس اپشتین بار موجب مونونوکلئوز عفونی می‌شود.

تقریبا تمام افراد بالغ در مرحله‌ای از زندگی خود دچار این عفونت شده‌اند.

ویروس اپشتین بار با برخی از فرم‌های لنفوم مرتبط بوده است.

این ویروس همچنین در سلول‌های سرطانیِ حدود ۱۰-۵ درصد از افرادی که دچار سرطان معده هستند، دیده می‌شود.

سرطان در این افراد دارای رشد آهسته‌تر و حالت تهاجمی کمتری است و انتشار آن نیز سرعت کمتری دارد.

ویروس اپشتین‌بار در برخی از سلول‌های سرطانی معده دیده شده است؛ اما هنوز آشکار نیست که آیا این ویروس واقعا موجب بروز سرطان معده می‌شود یا خیر.

نقص ایمنی

افراد مبتلا به نقص ایمنی متغیر شایع در خطر بالاتر ابتلا به سرطان معده قرار دارند.

سیستم ایمنی فردی که مبتلا به این بیماری است، نمی‌تواند در پاسخ به حضور میکروب‌ها مقادیر کافی آنتی‌بادی تولید کند.

افراد مبتلا، مکررا دچار عفونت و مشکلات دیگری نظیر گاستریت آتروفیک و کم‌خونی پرنیسیوز می‌شوند.

احتمال ابتلای آن‌ها به لنفوم گاستریت و سرطان معده نیز بیشتر است.

– این بیماری در میان افراد زیر رایج است:

سالمندان بالغ، معمولا افراد ۵۰ سال به بالا

احتمال ابتلا به سرطان معده با افزایش سن، زیاد می‌شود.

مردان

میزان شیوع سرطان معده در میان مردان بیشتر از زنان است.

افراد سیگاری

سیگار کشیدن موجب افزایش خطر ابتلا به سرطان معده به خصوص سرطان هایی می‌شود که در بخش فوقانی معده و نزدیک مری رخ می‌دهند.

میزان شیوع سرطان معده در افراد سیگاری تقریبا دو برابر افرادی است که سیگار نمی‌کشند.

افراد با سابقه بیماری خانوادگی

افرادی که خویشاوندان درجه یکی دارند که مبتلا به سرطان معده هستند، احتمال بیشتری وجود دارد که دچار آن شوند.

در حالی که سابقه پزشکی شخصی شما می تواند خطر ابتلا به سرطان معده را تحت تاثیر قرار دهد، برخی از عوامل سبک زندگی نیز می توانند در این عوامل نقش داشته باشند.

مشاغل خاص

به نظر می‌رسد خطر ابتلا به سرطان معده در کارگران مشغول در صنایعی نظیر صنایع زغال‌سنگ، فلز و لاستیک بیشتر باشد.

– در صورت انجام اقدامات زیر ابتلا به بیماری افزایش می یابد:

مصرف بیش از حد غذاهای شور و یا فرآوری شده مانند فست فود

خطر ابتلا به سرطان معده در افرادی که دارای رژیم‌های غذایی سرشار از غذاهای دودی شده، گوشت های نمک سود شده و سبزیجات ترشی شده هستند، بیشتر است.

نیترات ها و نیتریت ها که معمولا در گوشت های فرآوری شده دیده می‌شوند، می‌توانند توسط باکتری‌های خاصی نظیر همان هلیکوباکتر پیلوری به ترکیباتی تبدیل شوند که در حیوانات آزمایشگاهی موجب بروز سرطان معده می‌شوند.

به نظر می‌رسد که مصرف مقادیر زیاد میوه و سبزیجات تازه موجب کاهش خطر ابتلا به سرطان معده شود.

خورن بیش از حد گوشت

خطر ابتلا به سرطان معده در افرادی که دارای رژیم‌های غذایی سرشار از غذاهای دودی‌شده، گوشت‌های نمک‌سود شده و سبزیجات ترشی‌شده هستند، بیشتر است.

نیترات‌ها و نیتریت‌ها که معمولا در گوشت‌های فرآوری‌شده دیده می‌شوند، می‌توانند توسط باکتری‌های خاصی نظیر همان هلیکوباکتر پیلوری به ترکیباتی تبدیل شوند که در حیوانات آزمایشگاهی موجب بروز سرطان معده می‌شوند.

به‌نظر می‌رسد که مصرف مقادیر زیاد میوه و سبزیجات تازه موجب کاهش خطر ابتلا به سرطان معده شود.

سابقه سوء مصرف الکل

ورزش نکردن

ذخیره و طبخ اشتباه غذا

اگر فکر می کنید که شما نیز در معرض سرطان معده قرار دارید، بهتر است آزمایش تست غربالگری را انجام دهید.

آزمایشات غربالگری زمانی انجام می شود که افراد در معرض خطر بیماری خاص باشند، اما نشانه ها هنوز مشخص نیست.

مدت زمان ایجاد سرطان معده

به‌طور معمول سرطان معده به آهستگی و در طول چندین سال توسعه پیدا می‌کند.

قبل از پیدایش یک سرطان واقعی، اغلب یک سری تغییرات پیش‌سرطانی در لایه‌ی مخاط معده اتفاق می‌افتد.

این تغییرات اولیه به‌ندرت موجب ایجاد علایمی می‌شوند و بنابراین اغلب تشخیص داده نمی‌شوند.

سرطان‌هایی که در بخش‌های مختلف معده آغاز می‌شوند، ممکن است علایم متفاوتی را ایجاد کنند و دارای پیامدهای مختلفی باشند.

علائم سرطان معده

با توجه به گفته های موسسه ملی سرطان در آمریکا (NIC) معمولا نشانه های اولیه یا علائم سرطان معده وجود ندارد.

متأسفانه این بدین معنی است که تا زمانیکه سرطان به مرحله پیشرفته برسد، مردم اغلب از وجود این سرطان آگاه نمی شوند.

برخی از نشانه های شایع سرطان پیشرفته معده، عبارتند از:

• تهوع و استفراغ
• سوزش مکرر سردل
• از دست دادن اشتها، که گاهی اوقات با کاهش ناگهانی وزن نیز همراه است.
• سیر شدن اولیه (احساس سیری کامل بعد از خوردن مقدار کم غذا)
• مدفوع خونین
• زردی
• خستگی بیش از اندازه و مفرط
• معده درد، که ممکن است پس از غذا بدتر شود.

علت سرطان معده

عامل های مختلفی که منجر به ایجاد سرطان معده می شوند، شناسایی شده اند ولی هنوز مشخص نیست که چگونه این عوامل موجب می‌شوند سلول‌های معده، سرطانی شوند.

در زیر به برخی از این دلایل اشاره می شود:

گاستریت آتروفیک مزمن

در گاستریت آتروفیک مزمن غدد طبیعی معده تحلیل می‌روند یا وجود ندارند.

همچنی میزانی از التهاب نیز وجود دارد یعنی سلول‌های معده توسط سلول‌های سیستم ایمنی دچار آسیب می‌شوند.

گاستریت آتروفیک اغلب در اثر عفونت هلیکوباکتر پیلوری ایجاد می‌شود.

این وضعیت همچنین می‌تواند در اثر واکنش خودایمنی بروز کند که در آن سیستم ایمنی فرد به سلول‌های پوششی معده حمله می‌کند.

برخی از افراد دچار این وضعیت، به سمت ابتلا به کم‌خونی پرنیسیوز یا دیگر مشکلات معده نظیر سرطان می‌روند.

متاپلازی روده ای

در این حالت، پوشش طبیعی معده با سلول هایی شبیه سلول های پوششی روده، جایگزین می‌شوند.

افراد دچار این بیماری معمولا دچار گاستریت آتروفیک مزمن نیز هستند.

اینکه چگونه و چرا این تغییر اتفاق می‌افتد و به سمت سرطان معده پیش می‌رود، هنوز معلوم نشده است.

عفونت هلیکوباکتر پیلوری

این امر ممکن است ارتباطی با عفونت هلیکوباکتر پیلوری نیز داشته باشد.

برای نمونه هلیکوباکتر پیلوری و به ویژه برخی از انواع خاص آن می‌توانند مواد موجود در برخی از غذاها را به مواد شیمیایی تبدیل کنند که موجب ایجاد جهش در DNA سلول های پوششی معده می‌شوند.

بر این اساس می‌توان توضیح داد که چرا برخی از غذاهای خاص نظیر گوشت های فرآوری شده خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش می‌دهند.

از طرف دیگر، برخی از غذاها که ممکن است موجب کاهش خطر ابتلا به سرطان معده شوند مانند میوه ها و سبزی ها حاوی آنتی اکسیدان هایی هستند که می توانند مواد آسیب زننده به DNA را مهار کنند.

دانشمندان پیشرفت‌های زیادی در زمینه‌ی درک این موضوع حاصل کرده‌اند که چگونه تغییرات خاص در DNA می‌تواند موجب شود که سلول‌های طبیعی معده به شیوه‌ی غیرطبیعی رشد کنند و منجر به سرطان شوند.

برخی از ژن ها زمان رشد و تقسیم سلول‌ها را کنترل می‌کنند:

• ژن‌هایی که به رشد و تقسیم سلول کمک می‌کنند، انکوژن نامیده می‌شوند.
• ژن‌هایی که تقسیم سلول را تحت کنترل می‌گیرند یا موجب می‌شوند که سلول در زمان مناسب بمیرد، ژن های سرکوب‌کننده‌ی تومور نامیده می‌شوند.

آن دسته از تغییرات در DNA که موجب روشن شدن انکوژن ها یا خاموش شدن ژن های سرکوب‌کننده‌ی تومور شود، می‌تواند موجب بروز سرطان شود.

وراثت

وراثت نیز می تواند موجب افزایش خطر ابتلای یک فرد به سرطان معده شوند.

تصور می‌شود که جهش‌ها تنها علت درصد کمی از سرطان‌های معده باشند.

با این حال، برای شناسایی جهش های ژنی که می‌توانند موجب بروز برخی از سندرم‌های سرطانی توارثی شوند، آزمایش‌های ژنتیکی می‌توان انجام داد.

اکثر تغییرات ژنی که منجر به بروز سرطان معده می‌شوند، پس از تولد اتفاق می‌افتند.

برخی از این تغییرات ممکن است ناشی از عوامل خطرسازی نظیر عفونت هلیکوباکتر پیلوری یا مصرف تنباکو (سیگار و قلیان) باشند.

اما دیگر تغییرات ژنی ممکن است فقط یک رویداد تصادفی باشند که گاهی بدون وجود علت خارجی درون سلول‌ها اتفاق می‌افتند.

تشخیص سرطان معده

از آنجایی که افراد مبتلا به سرطان معده به ندرت علائم را در مراحل اولیه مشاهده می کنند، این بیماری اغلب تا زمانی که پیشرفته نکند، تشخیص داده نمی شود.

برای تشخیص، پزشک ابتدا یک معاینه فیزیکی برای بررسی هر نوع اختلال انجام می دهد.

پزشکان ممکن است یک آزمایش خون را انجام دهند، از جمله آزمایش برای وجود باکتری هلیوکوباکتر پیلوری در بدن شما می باشد.

اگر پزشک شما معتقد است که علائم سرطان معده در شما وجود دارد، باید آزمایش های بیشتری برای تشخیص انجام شود.

آزمایشات تشخیصی به طور خاص برای تومورهای مشکوک و سایر اختلالات در معده و مری می باشد.

این آزمایشات عبارتند از:

• اندوسکوپی
• بیوپسی (نمونه برداری حین آندوسکوپی)
• معاینه جسمی
• تصویربرداری، مانند سی تی اسکن و اشعه ایکس

در کشورهایی مانند ژاپن که سرطان معده بسیار شایع است، غربالگری موجب می‌شود بسیاری از موارد بیماری در همان مراحل اولیه و قابل درمان، شناسایی شود اما در کشورهایی که برای سرطان معده غربالگری عمومی انجام نمی‌شود،

بیشتر افرادی که این بیماری را دارند تا زمانی‌که علایم آنها به حدی برسد که نیاز به معاینات پزشکی داشته باشند، شناسایی نمی‌شوند.

در زیر به توضیح مدل های آزمایشی برای تشخیص می پردازیم:

آندوسکوپی

آندوسکوپی اصلیترین روش برای تشخیص سرطان معده می باشد.

در این روش، پزشک یک لوله‌ی نازک دارای منبع نور و یک دوربین ویدئویی کوچک را از راه گلو وارد معده‌ی فرد بیمار می‌کند.

با این کار پزشک می‌تواند پوشش مری، معده و بخش ابتدایی روده‌ی کوچک را ببیند.

اگر مناطق غیرطبیعی مشاهده شوند، با استفاده از ابزاری که به آندوسکوپ متصل است، بیوپسی (نمونه برداری) انجام می‌شود.

این نمونه ها به آزمایشگاه فرستاده می‌شوند و با استفاده از میکروسکوپ مشخص می‌شود که آیا سلول‌های سرطانی وجود دارند یا خیر.

لازم به ذکر است سندرم سرطان ارثی منتشره ی معده، اغلب از طریق آندوسکوپی قابل رویت نیست.

تصویربرداری

در تصویربرداری برای ایجاد تصاویری از داخل بدن از اشعه‌ی ایکس، میدان های مغناطیسی، امواج صوتی یا مواد رادیواکتیو استفاده می‌شود.

آزمایش‌های تصویربرداری ممکن است به دلایل مختلفی انجام شود:

• برای تشخیص سرطانی بودن یک منطقه‌ی مشکوک
• برای مشاهده‌ی میزان گسترش سرطان
• برای کمک به تعیین میزان اثرگذاری درمان

از روش های زیر برای تشخیص استفاده می شود:

• ام آر آی MRI
• تصویربرداری سری GI
• سی تی اسکن
• پت PET
• لاپاراسکوپی
• آزمایش خون

گریدبندی سرطان معده

بعد از اینکه وجود سرطان معده تأیید شد، پزشکان وضعیت سرطان را از لحاظ انتشار و وسعت انتشار مورد بررسی قرار می‌دهند.

تعیین مرحله ی سرطان تشریح کننده‌ی وضعیت سرطان در بدن است.

این امر به تعیین میزان وخیم بودن سرطان و اتخاذ بهترین روش درمان کمک می‌کند.

مرحله ی ابتدایی سرطان معده مرحله‌ی صفر نامیده می‌شود و سپس وارد مراحل یک تا چهار می‌شود.

به‌عنوان یک قانون، هرچه عدد کمتر باشد، نشان دهنده ی این است که میزان انتشار سرطان کمتر بوده است.

عدد بیشتر مانند مرحله‌ی چهار نشان دهنده‌ی انتشار وسیع سرطان است.

اگر چه تجربه ی هر فرد از سرطان منحصر‌به فرد است، سرطان ها در مراحل یکسان دارای چشم‌انداز مشابهی هستند و اغلب به روش یکسانی مورد درمان قرار می‌گیرند.

در تصویر زیر مراحل و گریدبندی سرطان معده را توضیح می دهیم:

درمان سرطان معده

سرطان معده با یک یا چند روش زیر قابل درمان است:

• شیمی درمانی
• پرتو درمانی
• عمل جراحی برداشتن معده یا گاسترکتومی.
• ایمونوتراپی، مانند واکسن و دارو

زمان درمان شما بستگی به مبدا و مرحله سرطان دارد. سن و سلامت کلی نیز می توانند در این مورد نقش داشته باشند.

به غیر از درمان سلول های سرطانی در معده، هدف درمان این است که از پخش سلول های سرطانی جلوگیری شود.

سرطان معده، در صورت عدم درمان، ممکن است به نقاط زیر گسترش یابد:

• ریه ها
• گره لنفاوی
• استخوان ها
• کبد

شیمی درمانی:

شیمی درمانی (Chemotherapy) که به اختصار CHEMO (شیمی) نیز نامیده می شود، روشی خاص برای درمان سرطان است و با استفاده از داروهای مخصوص، سلول های سرطانی را از بین می برد.

نحوه کار شیمی درمانی به نوع سرطان و میزان پیشرفت آن بستگی دارد.

درمان:

سلول های سرطانی را که توسط پزشک قابل تشخیص نیست، از بین برده و جلوی رشد مجدد آن ها را خواهد گرفت.

کنترل:

در بعضی موارد، ممکن است جلوی گسترش سرطان به قسمت های دیگر بدن را گرفته یا سرعت رشد تومورهای سرطانی را کاهش دهد.

کم کردن و تسکین دادن علائم:

در برخی موارد، شیمی درمانی نمی تواند جلوی گسترش سرطان را گرفته یا آن را درمان کند، اما می تواند با کوچک کردن تومور ها، درد و فشار ناشی از آن ها را کاهش دهد.

لازم به ذکر است که این تومورها مجددا شروع به رشد خواهند کرد.

برخی از داروهای مهم شیمی‌درمانی برای درمان سرطان معده عبارتنداز:

• ۵-FU که اغلب همراه‌با لوکوورین تجویز می‌شود
• کاپسیتابین
• کربوپلاتین
• سیس‌پلاتین
• دوستاکسل
• اپی‌روبیسین
• ایرینوتکان
• اگزالی‌پلاتین
• پاکلیتاکسل

بسته به وضعیت (مرحله‌ی سرطان، سلامت عمومی فرد و اینکه آیا شیمی‌درمانی همراه‌با اشعه‌درمانی انجام می‌شود)، از این داروها به‌تنهایی یا در ترکیب با دیگر داروهای شیمی‌درمانی یا داروهای هدفمند استفاده می‌شود.

پرتودرمانی:

پرتو درمانی (Radiation therapy) روشی است که معمولا برای درمان سرطان و گاهی نیز مشکلات تیروئید، اختلالات خونی و تومور های غیرقابل تشخیص استفاده می شود.

این روش می تواند به شدت روی تومورهایی که در یک نقطه خاص از بدن تجمع یافته اند، اثر گذار باشد.

پرتودرمانی می تواند با فرستادن امواج قدرتمند انرژی به از بین بردن توانایی سلول های سرطانی برای رشد و تقسیم، کشتن سلول های سرطانی، کاهش رشد آن ها و کاهش تومورها برای جراحی کمک زیادی کند.

پرتودرمانی ممکن است به تنهایی مورد استفاده قرار گیرد، اما گاهی نیز پزشک می تواند برای تاثیر گذاری بیشتر، در کنار آن از روش های دیگری مانند شیمی درمانی استفاده کند.

جراحی معده یا گاسترکتومی:

گاسترکتومی (Gastrectomy) یک روش جراحی برای برداشتن تمام یا بخشی از معده است.

پزشکان از این روش برای درمان سرطان معده، دیابت، گستروپرسیس (بیماری معده) و چاقی استفاده می کنند.

گاسترکتومی دارای سه نوع الگو اصلی است:

• گاسترکتومی کامل، که در آن تمام معده برداشته می شود.
• گاسترکتومی جزئی، که در آن بخشی از معده حذف می شود.
• گاسترکتومی اسلیو، که برای کوچک کردن معده، بخشی از سمت چپ اندام را می برند.

این روش بسته به مسائل بهداشتی و عوامل شخصی متفاوت خواهد بود.

پزشکان معمولا گاسترکتومی را برای درمان سرطان معده، در افرادی که به اندازه کافی سالم هستند، توصیه می کنند.

میزان بریدن معده، بسته به نظر جراح، نوع و مرحله سرطان، متفاوت خواهد بود.

تاثیر جراحی بستگی به میزان پیشرفت سرطان در مرحله تشخیص دارد.

برای نتیجه گیری بهتر، مراحل درمانی ممکن است شامل گاسترکتومی و شیمی درمانی همزمان، شیمی درمانی و یا پرتو درمانی باشد.

استنت‌گذاری

یک گزینه‌ی دیگر برای پیشگیری از انسداد معده توسط تومور، استفاده از آندوسکوپ برای قرار دادن یک استنت (یک لوله‌ی فلزی توخالی) در محل ورود معده به روده است.

این کار موجب می‌شود این مسیر باز بماند و غذا از آن عبور کند.

برای تومورهایی که در بخش فوقانی معده قرار دارند، این استنت در محل اتصال مری به معده قرار داده می‌شود.

برای تومورهایی که در بخش تحتانی معده وجود دارند، استنت در محل اتصال معده و روده‌ی کوچک جای می‌گیرد.

قرار دادن لوله غذا

برخی از افراد مبتلا به سرطان معده قادر نیستند به‌اندازه‌ی کافی غذا بخورند.

در این وضعیت، یک عمل کوچک انجام می‌شود تا یک لوله‌ی غذا ازطریق پوست ناحیه‌ی شکم وارد قست دور معده یا روده‌ی کوچک شود.

پس از آن مواد مغذی محلول می‌تواند مستقیما وارد لوله شود.

ایمنی‌درمانی، استفاده از داروهایی است که به سیستم ایمنی فرد کمک می‌کنند سلو‌ل‌های سرطانی را پیدا و آن‌ها را تخریب کند.

ایمونوتراپی:

یک بخش مهم از سیستم ایمنی توانایی آن برای حفظ خود از حمله به سلول‌های طبیعی بدن است.

برای انجام این امر، این سیستم از یکسری نقاط بازرسی استفاده می‌کند:

ملکول‌هایی روی سلول‌های ایمنی که برای آغاز یک پاسخ ایمنی باید روشن یا خاموش شوند.

سلول‌های سرطانی گاهی از این نقاط استفاده می‌کنند تا از حمله‌ی سیستم ایمنی در امان بمانند.

اما داروهای جدیدتر که این نقاط را مورد هدف قرار می‌دهند، برای درمان سرطان نقطه‌ی امیدوارکننده‌ای به‌شمار می‌روند.

داروی پمبرولیزامب، PD-1 را مورد هدف قرار می‌دهد‌؛ پروتئینی که روی سلول‌های T قرار گرفته است و به‌طور معمول مانع از حمله‌ی این سلول‌ها به دیگر سلول‌های بدن می‌شود.

از طریق مهار PD-1، این دارو موجب تقویت پاسخ ایمنی علیه سرطان می‌شود.

این دارو می‌تواند موجب کاهش اندازه‌ی برخی از تومورها شود یا از رشد آن‌ها کم کند.

پیشگیری از سرطان معده

سرطان معده به تنهایی قابل درمان نیست.

با این حال، شما می توانید با انجام کارهای زیر خطر ابتلا به سرطان را در خود کاهش دهید:

حفظ وزن سالم و داشتن رژیم غذایی متعادل و کم چرب

تصور می‌شود کاهش چشمگیر شیوع سرطان معده در دهه های اخیر ناشی از این موضوع باشد که مردم، بسیاری از عوامل خطرساز مرتبط با رژیم غذایی را کنار گذاشته‌اند.

این موارد شامل استفاده بیشتر از یخچال برای نگه داری غذاها به جای روش‌هایی مانند شور کردن، ترشی انداختن و دودی کردن است.

برای کمک به کاهش خطر ابتلا به سرطان معده باید از رژیم‌های غذایی که حاوی مقادیر زیادی از غذاهای دودی شده، ترشی و گوشت و ماهی‌های نمک‌سود شده است، پرهیز کرد.

رژیم غذایی حاوی مقادیر زیاد میوه ها و سبزیجات تازه نیز میتواند موجب کاهش خطر ابتلا به سرطان معده شود.

این توصیه شامل مصرف حداقل دو و نیم فنجان سبزی و میوه در هر روز می‌شود.

انتخاب نان ها و مواد غذایی تولید شده با استفاده از غلات کامل، به جای غلات تصفیه شده و مصرف ماهی، مرغ و لوبیا به جای گوشت های قرمز و گوشت های فرآوری شده نیز ممکن است به کاهش خطر ابتلا به سرطان کمک کند.

ترک سیگار

مصرف تنباکو (سیگار و قلیان) خطر بروز سرطان معده را در ناحیه‌ی نزدیک مری افزایش می‌دهد.

مصرف تنباکو موجب افزایش خطر ابتلا به سرطان های دیگر هم می‌شود.

ورزش منظم

داروهای ضد التهاب

به نظر می رسد استفاده از آسپرین یا دیگر داروهای ضدالتهاب غیراستروییدی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن موجب کاهش خطر ابتلا به سرطان معده شوند.

این داروها همچنین می‌توانند خطر پیشرفت پولیپ های روده‌ی بزرگ و سرطان روده بزرگ را کاهش دهند.

اما در عین حال این داروها می‌توانند موجب بروز خونریزی‌های داخلی و مشکلات دیگری در برخی از افراد شوند.

پزشکان برای پیشگیری از ابتلا به سرطان معده استفاده از داروهای ضد التهاب را توصیه نمی کنند.

در برخی موارد، پزشکان حتی ممکن است داروهایی را برای کاهش خطر ابتلا به سرطان معده، تجویز کنند.

این کار معمولا برای افرادی که بیماری های دیگری دارند و خطر ابتلا به سرطان در آنها وجود دارد؛ انجام می شود.

درمان عفونت ناشی از هلیکوباکتر پیلوری:

هنوز مشخص نیست که آیا افرادی که پوشش معده آنها به طور مزمن تحت‌تاثیر عفونت ناشی از هلیکوباکتر پیلوری قرار دارد، ولی هیچ علامتی ندارند، باید با آنتی‌بیوتیک ها تحت درمان قرار بگیرند یا خیر.

برخی از مطالعات اولیه نشان داده است که دادن آنتی بیوتیک به افرادی که دچار عفونت هلیکوباکتر پیلوری هستند ممکن است موجب کاهش تعداد ضایعات پیش سرطانی در معده‌ی آن‌ها شده و خطر سرطان معده را کاهش دهد.

افزایش درصد احتمال سرطان معده

داشتن سابقه شخصی سرطان سینه لوبولار تهاجمی قبل از ۵۰ سالگی و دارا بودن یک عضو خانواده که دچار سرطان معده است، احتمال این بیمار را در فرد بیشتر می کند.

علاوه بر موارد بالا شما همچنین می توانید یک آزمایش غربالگری اولیه را در نظر بگیرید.

این آزمایش می تواند در تشخیص سرطان معده مفید باشد.

پزشک شما می تواند از یکی از آزمایش های غربالگری زیر برای بررسی علائم سرطان معده استفاده کند:

• معاینه بدنی
• آزمایش خون و آزمایش ادرار
• روش های تصویر برداری، مانند اشعه ایکس، ام آر آی و سی تی اسکن
• آزمایشات ژنتیکی

نتیجه گیری

اگر تشخیص در مراحل اولیه سرطان انجام شود، شانس بهبود شما بسیار افزایش پیدا می کند.

طبق گفته موسسه ملی سرطان در آمریکا، نرخ زنده ماندن در تمامی افزاد مبتلا به سرطان معده، حدود ۳۰ درصد و پنج سال پس از تشخیص، می باشد.

اکثر این بازماندگان تشخیص موضعی داشته اند. این، به این معنی است که معده منبع اصلی سرطان می باشد.

زمانی که منشا ناشناخته است، تشخیص سرطان دشوار میشود. این باعث می شود که درمان سخت تر باشد.

پس از رسیدن به مراحل بعدی، درمان سرطان معده مشکل تر است.

منبع: هلس لاین – مدیکال نیوز تودی – میوکلینیک – کنسر – وب ام دی