سندرم روده تحریک پذیر – علایم، علت، تشخیص و درمان آن
هر آنچه باید درباره سندرم روده تحریک پذیر (IBS) بدانید !
بین ۳-۲۰% از مردم علائم سندروم روده تحریک پذیر (IBS) را تجربه می کنند. این حالت بیشتر بر روی زنان تاثیر می گذارد تا مردان. برخی از افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر علائم کمی دارند.
هر چند علائم در برخی دیگر چشمگیر بوده و زندگی روزانه آنها را مختل می کند.
در این مقاله به سندرم روده تحریک پذیر، علائم آن در زنان و مردان، تشخیص و درمان، رژیم غذایی برای درمان و ارتباط آن با استرس، یبوست، اسهال و کاهش وزن می پردازیم. پس با ما همراه باشید.
سندرم روده تحریک پذیر چیست؟
سندرم روده تحریک پذیر بعنوان روده انقباضی، روده ملتهب، ورم مخاط روده بزرگ و مخاط اسپاسمی نیز شناخته می شود.
این بیماری با بیماری روده ملتهب فرق می کند و به سایر وضعیت های مربوط به روده مرتبط نیست.
سندرم روده تحریک پذیر مجموعه ای از علائم روده ای است که معمولا با هم رخ می دهند. علائم نیز بنابه شدت و مدت زمان، در هر فردی متفاوت هستند.
هرچند علائم حداقل بمدت سه روز در ماه و به مدت حداقل سه ماه باقی می مانند.
در برخی موارد سندرم روده تحریک پذیر می تواند سبب آسیب به روده شود. هرچند این امر شایع نیست.
سندرم روده تحریک پذیر خطر ابتلا به سرطان های گوارشی را افزایش نمی دهد اما همچنان می تواند تاثیر بسزایی بروی زندگی شما داشته باشد.
علایم سندرم روده تحریک پذیر
عموما علایم این بیماری عبارتند از:
- انقباض ماهیچه
- درد های شکمی
- نفخ و گاز معده
- یبوست
- اسهال
در افراد مبتلا به این بیماری، داشتن یبوست و اسهال های دوره ای شایع است.
علائمی نظیر نفخ و گاز معده پس از حرکت روده از بین خواهند رفت.
علائم این بیماری پایدار نیستند، بلکه حل می شوند اما امکان بازگشت وجود دارد. هرچند برخی افراد دارای علائم متوالی هستند.
علائم در زنان
زنان ممکن است در دوران نزدیک به قاعدگی، شاهد این علائم باشند، یا ممکن است هیچ علائمی را طی این دوران تجربه نکنند.
زنان یائسه نسبت به زنانی که همچنان قاعدگی را تجربه می کنند، علائم کمتری دارند.
همچنین طبق گزارشات، در برخی از زنان باردار این علائم افزایش می یابند.
علائم در مردان
این علائم در مردان مشابه علائم در زنان است.
هرچند مردان کمتری علائم خود را گزارش نموده و به دنبال درمان هستند.
درد سندرم روده تحریک پذیر
درد این بیماری مانند درد انقباض ماهیچه هاست.
با این گرفتگی عضلات، شما حداقل دو مورد از موارد زیر را تجربه خواهید کرد:
- پس از حرکت روده قسمتی از درد بهبود می یابد
- تغییر در عادات حرکت روده (میزان دفعات دفع مدفوع)
- تغییر در حالت مدفوع
علائم سندروم روده تحریک پذیر
تشخیص سندرم روده تحریک پذیر
پزشک می تواند این بیماری را بر اساس علائمتان تشخیص دهد.
همچنین می تواند برای تشخیص دلایل احتمالی دیگر از علائمتان، مراحل زیر را دنبال نماید:
- دادن یک رژیم مشخص یا حذف گروه های غذایی خاصی را برای یک دوره مشخص و ممنوع نمودن هرگونه غذای آلرژی زا
- گرفتن آزمایش مدفوع برای جلوگیری از عفونت
- گرفتن آزمایش خون برای بررسی کم خونی و جلوگیری از بیماری سلیاک
- انجام آزمایش کلونوسکوپی
کلونوسکوپی در شرایطی انجام خواهد شد که طبق تشخیص پزشک، علائم شما بواسطه ورم مخاط روده بزرگ، بیماری روده التهابی (بیماری کرون) یا سرطان ایجاد شده باشند.
رژیم غذایی در سندرم روده تحریک پذیر
در برخی افراد، داشتن تغییرات در رژیم غذایی می تواند به از میان رفتن آسان تر علائم کمک کند.
از آنجایی که علائم سندرم روده تحریک پذیر در افراد و شرایط مختلف متفاوت است، پس می بایست رویکردهای مربوط به تغییرات غذایی نیز متفاوت باشند.
این مقاله به بررسی برخی از نتایح این رویکردها می پردازد.
درمان سندرم روده تحریک پذیر
برای این بیماری درمان قطعی وجود ندارد. درمان تنها شمال بهبود علائم می شود.
در ابتدا، پزشک شما را ملزم به انجام تغییراتی در سبک زندگیتان می کند. درمان های خانگی عموما قبل از استفاده از دارو توصیه می شوند.
درمان خانگی
برخی از درمان های خانگی یا تغییرات سبک زندگی می توانند بدون نیاز به دارو، به بهبود علائم این بیماری کمک کنند.
برخی از این تغییرات در سبک زندگی عبارتند از:
- شرکت در ورزش های منظم جسمی
- عدم استفاده از نوشیدنی های کافئین دار که سبب تحریک روده می شوند
- خوردن غذای کمتر
- کاهش استرس (مشاوره می تواند نتیجه بخش باشد)
- استفاده از پروبیوتیک ها (باکتری های خوب بصورت طبیعی در روده یافت می شوند) برای کمک به بهبود گاز و نفخ معده
- پرهیز از خوردن غذاهای سرخ شده و تند
غذاهایی که در سندرم روده تحریک پذیر می بایست از آنها پرهیز کرد
مدیریت غذاها در افراد مبتلا به این بیماری، ممکن است کمی زمان بر باشد اما اغلب ارزشش را دارد.
تعدیل برخی از غذاها یا حذف موادی مانند لبنیات، غذاهای سرخ شده، شکرهای غیر رژیمی و حبوبات، می تواند به کاهش علائم مختلف کمک کند.
در برخی افراد افزودن برخی ادویه ها و گیاهی مانند زنجبیل، نعنا و شمبلیله به کاهش علائم سندرم روده تحریک پذیر کمک کرده است.
داروهای مربوط به سندرم روده تحریک پذیر
اگر علائم شما با درمان خانگی مانند تغییرات سبک زندگی و غذایی، بهبود نیافتند، پزشک استفاده از دارو را پیشنهاد خواهد داد.
افراد مختلف واکنش های مختلفی به برخی داروها دارند، بنابراین می بایست با پزشک خود درباره یافتن بهترین نوع دارو به مشورت بپردازید.
همانند داروهای دیگر، در هنگام استفاده از داروهای جدید، لیست داروهایی که در حال استفاده از آن هستید را در اختیار پزشکتان قرار دهید، مانند داروهای گیاهی و بدون نسخه.
این موضوع به پزشک جهت تجویز داروهایی که ممکن است با داروهای کنونی شما تداخل داشته باشد، کمک می کند.
برخی داروها برای درمان تمامی علائم سندرم روده تحریک پذیر استفاده می شوند، درحالی که داروهای دیگر بروی علائم خاصی متمرکزند.
داروهایی که استفاده می شوند شامل داروهای کنترل گرفتگی عضلات، داروهای ضد یبوست، قرص های ضد افسردگی تری سایکلیک برای کاهش درد و آنتی بیوتیک.
اگر یبوست در شما علت اصلی این بیماری است، لیناکلوتید و لوبیپروستون داروهایی هستند که توسط کالج امریکایی گوارش شناسی (ACG) توصیه شده اند.
علت سندرم روده تحریک پذیر
اگرچه راه های زیادی برای درمان این بیماری وجود دارد، اما هنوز علت اصلی آن مشخص نیست.
علل احتمالی آن می تواند حساسیت کلی روده یا سیستم ایمنی باشد. این بیماری پس از عفونت، توسط عفونت باکتریایی قبلی در دستگاه گوارشی ایجاد می شود.
علل مختلف احتمالی، سبب دشوار شدن پیشگیری از سندرم روده تحریک پذیر می شود.
سندروم روده تحریک پذیر
فرایندهای مختلف فیزیکی در این بیماری نیز متفاوت هستند اما می توانند شامل حالات زیر باشند:
- حرکات آهسته یا اسپاسمی روده بزرگ، که سبب گرفتگی های عضلانی دردناک می شود
- سطوح غیرعادی سروتونین در روده، که بروی تحرک و حرکات روده تاثیر می گذارد
- بیماری سلیاک خفیف که به روده ها آسیب زده و سبب بروز علائم این بیماری می شود.
عوامل تحریک کننده
در بسیاری از افراد، پرهیز از تحریکات، کلید اصلی در مدیریت علائم این بیماری است.
برخی غذاهای خاص همچنین استرس و نگرانی می تواند سبب تحریک علائم این بیماری در بیشتر افراد شوند.
غذاهای خاص، شایع ترین علت در افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر می باشد.
برخی از این غذاها نسبت به انواع دیگر، ممکن است تاثیر بیشتری بروی شما داشته باشند.
بهتر است برای تعیین اینکه چه غذاهایی سبب تحریک روده می شوند، طی یک دوره مشخص به ثبت غذاهای روزانه بپردازید.
تشخیص حالاتی که سبب افزایش سطح استرس و نگرانی شما می شوند نیز می توانند کمک کننده باشد.
این تشخیص در صورت امکان به شما در جهت اجتناب از اینگونه شرایط یا بکارگیری استراتژی هایی کمک می کند که بتوانید بواسطه آنها استرس و نگرانی را محدود کنید.
استرس
بخش اعظم حرکت یا تحرک خودکار سیستم گوارشی شما توسط سیستم عصبی کنترل می شود.
استرس می توان بروی اعصاب شما تاثیر گذاشته و سبب بیش فعال شدن سیستم گوارشی شود.
در صورت ابتلا به سندرم روده تحریک پذیر، روده بزرگ می تواند حتی به کوچکترین اختلال در دستگاه گوارش، واکنش نشان دهد. همچنین برخی بر این باورند که این بیماری می تواند تحت تاثیر سیستم ایمنی بدن قرار گیرد که خود تحت تاثیر استرس است.
کاهش وزن
این بیماری بروی وزن افراد در این شرایط تاثیری نمی گذارد.
هرچند می تواند در حالتی که برای حفظ وزن خود و اجتناب از علائم غذای کمتری می خورید، به کاهش وزن بیانجامد.
گرفتگی عضلات می تواند بلافاصله پس از خورد غذا رخ دهد.
اگر اسهال مکرر یکی از علائم شماست، بدن نمی تواند تمامی مواد مغذی لازم را از غذایی که می خورید، دریافت نماید. در نتیجه وزنتان کاهش می یابد.
اسهال
این بیماری همراه با اسهال، نوع خاصی از این بیماری است که در ابتدای امر بر روی روده بزرگ تاثیر می گذارد.
علائم شایع این نوع بیماری شامل مدفوع و اسهال مکرر است.
برخی از افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر همراه با اسهال، گاهی کنترل روده را از دست می دهند.
یبوست
این بیماری همراه با یبوست نوعی از این بیماری است که بیشتر بروی بزرگسالان و جوانان تاثیر می گذارد.
مدفوع سفت و کم همراه با یبوست، شایع ترین علائم این نوع بیماری می باشند.
توضیحات کلی در مورد سندروم روده تحریک پذیر
توجه: مطالب بخش پزشکی و سلامت وبسایت تاروت رنگی صرفا جنبه آموزشی و اطلاع رسانی دارد. این مطالب نباید توصیه پزشکی تلقی شده و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان کرد.
