یبوست: علایم، عوارض، جلوگیری و درمان طب سنتی / درمان یبوست شدید

یبوست: علایم، عوارض، جلوگیری و درمان طب سنتی / برای درمان سریع یبوست چی بخوریم / درمان یبوست شدید در سالمندان / علت یبوست در زنان

یبوست : در این مقاله از بخش بیماری های گوارشی در وبسایت تاروت رنگی به یبوست, یبوست چیست, علایم یبوست, عوارض یبوست, درمان یبوست طب سنتی, برای درمان سریع یبوست چی بخوریم, برای جلوگیری از یبوست چه بخوریم, درمان یبوست شدید در سالمندان, علت یبوست در زنان, یبوست چیست و چه علائمی دارد می پردازیم.

با ما همراه باشید.

اگر درباره این مقاله اطلاعات مفید یا تجربه ای دارید در بخش نظرات به اشتراک بگذارید.

فهرست مقاله:

• یبوست چیست
• علایم یبوست
• عوارض یبوست
• درمان یبوست طب سنتی
• برای درمان سریع یبوست چی بخوریم
• برای جلوگیری از یبوست چه بخوریم
• درمان یبوست شدید در سالمندان
• علت یبوست در زنان

---

یبوست چیست

در هنگام یبوست حرکات روده‌ای کم، نامنظم و به سختی انجام میگیرد و در نتیجه روده از مواد زائدی که در نتیجه عمل هضم ایجاد میشوند، تخلیه نمی‌گردد.

متوسط زمان هر حرکت روده ای از فردی به فرد دیگر متفاوت است برای همین فردی ممکن است سه بار در روز دفع داشته باشد و شخص دیگری دو بار در هفته دفع کند.

به طور کلی اگر فردی در طول مدت ۳ روز دفعی نداشته باشد مدت زمان زیادی حساب میشود زیرا پس از این زمان مدفوع سخت شده و دفع آن مشکل میشود.

یبوست سرچشمه بسیاری از امراض است و بسته به میزان شدت آن به سه نوع یبوست خفیف، شدید و مزمن تقسیم می‌شود.

در یبوست خفیف اجابت مزاج هر دو تا سه روز یکبار انجام میگردد و زمانی که اجابت مزاج با فاصله بیش از سه روز باشد به آن یبوست شدید گفته میشود و در نوع یبوست مزمن، فرد مبتلا چندین سال درگیر موضوع بوده و سابقه یبوست در این فرد زیاد است و با کوچکترین تغییر حالتی از یبوست خفیف به شدید تبدیل می‌شود.

---

علائم یبوست

دفع مدفوع به شکل سفت و سخت همراه با فشار زیاد

کاهش تعداد دفعات دفع مدفوع به ۳ الی ۴ بار در هفته

کاهش حجم و اندازه ی مدفوع در هر بار دفع

احساس مسدود شدن مقعد در حین دفع

احساس تخلیه ناکامل پس از اجابت مزاج

نیاز به کمک گرفتن از دستها برای اجابت مزاج مانند تخلیه دستی یا دستکاری قسمت پایین شکم

درد و دل پیچه

نفخ شکم

تهوع

بی اشتهایی

ورم کردن شکم

دفع مدفوع خونی در مواقع شدید تر

---

عوارض یبوست

اگر چه یبوست می تواند به شدت آزار دهنده باشد، اما این مسئله زیاد جدی نیست.

اگر یبوست مداوم باشد و مخصوصا اگر موجب وارد شدن فشار زیادی بر بدن گردد ممکن است بعضی عوارض زیر را به دنبال داشته باشد:

هموروئید یا ترک (ایجاد شکاف) در مقعدتان و این هنگامی رخ می دهد که مدفوع سخت موجب انبساط اسفنکتر تحتانی گردد.

به هم فشردگی مدفوعی وقتی که توده ای از مدفوع سخت که بوسیله حرکات روده ای معمولی دفع نمی شود و ممکن است نیاز داشته باشید که مدفوع به هم چسبیده را به صورت دستی حذف کنید.

افتادگی روده هنگامی اتفاق می افتد که مقدار کوچکی از بافت روده در بین ناحیه مقعد بوجود می آید.

این شرایط منجر به ترشح موکوس از مقعد می شود.

اگر مداوما از ملین ها استفاده کنید ممکن است سندرم روده در شما ایجاد گردد که این موضوع باعث می شود که معده و دستگاه گوارش شما برای درست کار کردن به این ملین ها وابسته بشود.

ملین هایی که استفاده می شوند ممکن است منجر به مشکلات دیگری نیز بشوند که شامل جذب ناکافی ویتامین ها و دیگر مواد مغذی است و باعث آسیب رساندن به دستگاه گوارشی شما می شود.

---

درمان یبوست طب سنتی

آب کله پاچه:

برای درمان یبوست مزمن با طب سنتی استفاده از آب کله پاچه توصیه می‌شود.

آب کله پاچه باعث افزایش رطوبت و دفع مواد زائد روده‌ها می‌گردد.

به این منظور تا دو هفته روزی یکبار آب کله پاچه را بخورید تا اجابت مزاج عادی گردد.

خاکشیر :

یکی از راهکارهای درمان یبوست در طب سنتی مصرف خاکشیر است.

خوردن دو قاشق غذاخوری خاکشیر با یک لیوان آب گرم صبح و شب برای انواع مزاجها مناسب بوده و درمان مفیدی برای یبوست‌های خفیف است

آب انجیر :

خوردن آب انجیر نیز برای درمان یبوست بسیار موثر است.

به این منظور ۷ عدد انجیر را در آب خیس کرده و بعد از نیم ساعت شربت انجیر را بخورید.

این شربت بسیار ملین بوده و برای رفع پوکی استخوان هم بسیار مفید است

روغن زیتون :

زیتون و روغن آن خاصیت ملین داشته و برای درمان و رفع یبوست بسیار مفید هستند

روغن کرچک :

آخرین راه حل درمان خانگی یبوست با کمک طب سنتی، استفاده از روغن کرچک است.

به این منظور یک قاشق چایخوری روغن کرچک را بعد از غذا بخورید.

استفاده از روغن کرچک، بهتر است در خط آخر درمان یبوست مصرف شود

---

برای درمان سریع یبوست چی بخوریم

آب بیشتری بنوشید

برای درمان یبوست باید به اندازه ی کافی آب بنوشید تا بدن را هیدراته کنید.

بهتر است که هر ۲ ساعت یک لیوان آب مصرف کنید.

بهتر است که هر روز صبح ناشتا یک لیوان آب ولرم با لیموترش تازه مصرف کنید.

آلو

آلو یکی از میوه هایی است که به عنوان یک ملین طبیعی شناخته می شود، آلو حاوی مقادیر بالای آنتی اکسیدان، ویتامین A، پتاسیم، آهن و فیبر می باشد که علاوه بر کمک به سلامت باکتری های مفید در روده به پاک سازی کولون هم کمک می کند.

شما همچنین می توانید برای درمان یبوست از آب آلو بدون هیچ افزودنی استفاده کنید.

آناناس

آناناس همانند بیشتر میوه ها منبع خوب فیبر محسوب می شود ولی از سوی دیگر آناناس دارای یک ویژگی مهم می باشد که بسیاری میوه ها فاقد آن هستند و آن، این است که آناناس هم دارای فیبرهای محلول است و هم فیبرهای نامحلول.

در نتیجه با خوردن مقداری متعادلی آناناس می توانید از خودتان در برابر طیف گسترده ای از عارضه ها و بیماری ها مانند یبوست، اسهال، سندرم روده تحریک پذیر، تصلب شرایین، لخته شدن خون و نیز فشار خون محافظت نمایید.

مصرف آناناس سبب می گردد تا حجم مدفوع افزایش یافته و مواد غذایی به راحتی از دستگاه گوارش عبور نماید.

همچنین مصرف آناناس تولید و ترشح شیره معده و مایعات گوارشی را افزایش داده و به تجزبه و گوارش غذا کمک می نماید.

کشمش

کشمش دارای فیبر و اسید تارتار است که به عنوان یک ملین طبیعی برای درمان یبوست استفاده می شود.

علاوه بر کشمش انجیر تازه و انجیر خشک هم می تواند به درمان یبوست کمک کند.

لیموترش تازه

اسید سیتریک موجود در لیموترش تازه به عنوان یک محرک برای سیستم گوارش شما عمل می کند و می تواند باعث درمان یبوست شود.

هر روز صبح ناشتا آب لیموترش تازه را به یک لیوان آب اضافه کنید و بنوشید.

چای نعنا و زنجبیل

نعنا و زنجبیل هر دو گیاهان دارویی مفید برای درمان یبوست هستند.

نعنا حاوی مونولول است که دارای اثر ضد اسپاسم بوده و عضلات دستگاه گوارش را شل می کند، زنجبیل یک گیاه گرم کننده است که باعث ایجاد گرما بیشتر در داخل بدن می شود.

چای نعنا و زنجبیل برای بهبود هضم و درمان طبیعی یبوست مفید هستند.

علاوه بر این چای گل محمدی و گل سرخ هم می تواند برای درمان یبوست مفید باشد.

کنجد و روغن کنجد

چربی های موجود در دانه کنجد و روغن کنجد برای رطوبت رسانی به روده ها مفید بوده و می تواند باعث درمان یبوست شود.

برگ سنا

سنا یکی از بهترین داروهای گیاهی برای درمان یبوست است.

سنا حاوی ترکیبات گیاهی به نام گلیکوزیدهاست که باعث تحریک اعصاب در روده و سرعت حرکت روده می شوند.

مصرف سنا برای زنان باردار و شیرده و افراد مبتلا به بیماری التهابی روده توصیه نمی شود.

قهوه

مطالعات نشان داده که فیبر محلول و کافئین موجود در قهوه می تواند کولون شما را تحریک کند و باعث درمان یبوست شود.

مواد غذایی حاوی فیبر مصرف کنید

افرادی که مبتلا به یبوست هستند باید مواد غذایی حاوی فیبر بالا مصرف کنند، چون فیبر باعث افزایش حجم مدفوع و افزایش حرکات روده ای می شود.

غذاهای حاوی فیبر بالا مانند میوه ها و سبزیجات خام، لوبیا و آجیل می باشند.

سبزیجات برگ سبز نه تنها حاوی فیبر هستند بلکه مقادیر بالایی منیزیم دارند که می توانند به بهبود یبوست کمک کنند.

آلو یکی از میوه های دارای فیبر بالا است که به عنوان یک ملین طبیعی عمل کرده و می تواند باعث درمان یبوست شود.

روغن جگر ماهی کاد

فرد باید هر روز صبح، ناشتا، ترکیب یک قاشق غذاخوری روغن جگر ماهی کاد یا روغن دانه‌ی کتان با یک فنجان آب هویج را بنوشد تا باعث تحریک روده شود.

فیبر سیب

سیب (و گلابی) حاوی نوعی خاصی از فیبر به نام پکتین است.

پکتین، این فیبر نامحلول، سبب می‌شود مدفوع حجیم شده و به راحتی از دستگاه گوارش عبور کند.

هر روز دو بار ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری از این ماده را مصرف کنید.

پروبیوتیک‌ها

حفظ سلامت روده‌ها عامل اصلی جلوگیری از مشکلات گوارشی است.

روزانه پروبیوتیک‌هایی مصرف کنید که شامل حداقل ۱۵ میلیارد ارگانیسم زنده و فعال باشد.

آب آلوئه‌ورا

این نوشیدنی به کاهش التهاب و افزایش حرکات روده کمک می‌کند.

برای درمان یبوست، روزانه یک تا ۴ فنجان (بر اساس شدت علائم) آب آلوئه‌ ورا مصرف کنید.

پوست اسپرزه

اسپرزه حاوی فیبر بالا و برای تشکیل مدفوع مفید است.

ترکیب این ماده با آب یا مایعات دیگر بر حجم آن می‌افزاید و این امر سبب تحریک روده و عبور سریع‌تر مدفوع از دستگاه گوارش می‌شود.

خوب است بزرگسالان و کودکان بالای ۱۲ سال، هر روز یک قاشق غذاخوری پوست اسپرزه با یک فنجان آب یا مایعات دیگر ترکیب و مصرف کنند.

جوانه‌ی چیا و تخم کتان

فیبر زیاد و چربی‌های سالم به جذب آب کمک می‌کند.

روغن تخم کتان به چرب و روان‌سازی روده کمک می‌کند.

روزانه حدود ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری دانه‌ی کتان یا چیا (بهتر است خیس‌خورده باشد تا مواد مغذی آن بیشتر آزاد شود) را با آب یا مایعات دیگر مصرف کنید و یک قاشق غذاخوری روغن دانه‌ی کتانبخورید.

شربت عسل

از دیگر راه‌های درمان یبوست خوردن یک لیوان کامل آب با یک قاشق عسل قبل از خواب است.

رازیانه

برای رفع یبوست یک قاشق چایخوری رازیانه را بو داده و با یک لیوان آب در هنگام خواب خورده شود.

رازیانه بو داده به عنوان یک ملین خفیف عمل میکند.

گشنیز

این گیاه علفی در تمام مناطق ایران رشد می‌کند.ساقه گیاه کوتاه و نازک و برگ‌های آن بسیار لطیف می‌باشد.

تقویت کننده معده و ضد باکتری معده و روده است.

برای جلوگیری از یبوست روزی ۲۰ گرم سبزی گشنیز را خُرد کرده و میل کنید.

برای رفع یبوست روزی یک استکان آب گشنیز صبح ناشتا یا شب موقع خواب با یک قاشق روغن زیتون مصرف شود.

بادرنجبویه

این گیاه از خانواده نعناع می‌باشد و عطر مخصوص به خود دارد. در مناطق خراسان رشد می‌کند.

برگ‌های آن پنج‌های بریده و ریز بوده و ظاهری شبیه گشنیز دارد، با این تفاوت که برگ‌های آن پهن‌تر و بریدگی در آن بیشتر است.

این گیاه دارای ویتامین‌های A، B. و C. و تقویت کننده معده و روده بوده و صفرا را از بین می‌برد.

۱۰ گرم برگ بادرنجبویه را در یک لیوان بجوشانید و با یک قاشق پودر گل سرخ و یک قاشق روغن زیتون یک شربت غلیظ درست کرده و روزی یک استکان میل کنید.

بادرنجبویه یبوست را از بین می‌برد و تقویت کننده دستگاه گوارش می‌باشد.

کاهو

سرشار از ویتامین‌های K، B. و P. همراه با مواد معدنی، ید، کلسیم، منیزیم و مواد قندی، سلولز، کمی نشاسته، کلروفیل، آهن، پتاسیم، فسفر و گوگرد است.

کاهو تقویت کننده معده و روده و ضد یبوست است.بهتر است کاهو همراه با روغن زیتون مصرف شود.

البته برگ‌های تیره خاصیت بیشتری دارد.

کاهو همراه با آب لیمو تازه و روغن زیتون مفید است.

---

برای جلوگیری از یبوست چه بخوریم

پیشگیری از یبوست از درمان آن به مراتب آسان تر و ساده تر است.

یبوست می تواند عوارض بیشماری را با خود به همراه بیاورد که هموروئید یا بواسیر تنها یکی از آنهاست.

با رعایت نکات و توصیه هایی بسیار ساده در طول زندگی روزانه ی خود می توانید از بروز این مشکل پیشگیری کنید.

رژیم غذایی مناسب با مقدار فیبر بالا انتخاب کنید.

میوه ها، سبزیجات و بقولات، نان گندم و سریالها (مثل برشتوک) مواد غنی از فیبر هستند.

فیبر و آب به کولون کمک میکنند تا مدفوع را به جلو پیش برد.

روزانه در حدود یک و نیم تا دو لیتر آب و یا سایر نوشیدنیها را مصرف کنید (مگر در شرایطی که توسط پزشک از اینکار منع شده باشید).

مایعات حاوی کافئین مثل قهوه و نوشابه ها اثرات آبزدایی و دهیدراته کردن دارند، پس تا زمان بازگشت عملکرد روده به حالت طبیعی از مصرف این مایعات خودداری کنید.

همچنین بعضی افراد باید از مصرف شیر و محصولات لبنی نیز خودداری کنند.

به طور مرتب ورزش کنید.

هنگام احساس نیاز به تخلیه، خودداری نکنید، سریع به دستشویی رفته و دفع کنید.

خودداری از مصرف الکل

---

درمان یبوست شدید در سالمندان

همانطور که سن ما افزایش میابد ، متابولیسم بدنمان نیز کاهش یافته و فعالیت های روده کمتر میشود.

در نتیجه عضلات دستگاه گوارش به درستی کار نمیکنند و یکی از بیماری هایی که بروز میکند ، یبوست است.

مصرف غذاهای حاوی پوسته غلات، گندم و جو:

این مواد را سالمندان می‌توانند داخل سوپ یا شیر بریزند و میل کنند.

البته داروهای فرآوری شده‌ای هم وجود دارد که به شکل پودر هستند و در داروخانه‌ها به فروش می‌رسند.

چاره‌جویی برای دندان‌ها:

اگر سالمند دندان مناسبی ندارد و قادر به جویدن مواد غذایی نیست، باید سالمند را به دندان‌پزشکی ارجاع داد تا دندان‌ مصنوعی جایگزین شود.

روش دیگر هم این است که مواد غذایی نرم برای سالمند تهیه کرد.

می‌توان با استفاده از مخلوط‌کن میوه‌ها را خرد و نرم کرد.

باید دقت کرد آب میوه به تنهایی تاثیر خوبی روی روده‌ها ندارد.

چون هنگام تهیه آب میوه قسمت‌های مفید میوه که حاوی فیبر و سلولز است جدا می‌شوند.

فیبر و سلولز بخش مهمی از میوه هستند که از طریق دستگاه گوارش جذب نمی‌شوند و در روده باقی مانده و به مدفوع شکل می‌دهند و به حرکت‌های دودی روده کمک کرده و جلوی یبوست گرفته می‌شود.

افزایش تحرک:

اگر سالمند به‌دلیل اشکالات مفصلی و استخوانی قادر به راه رفتن نیست، در صورت لزوم باید با استفاده از واکر یا عصا و… به سالمند کمک کرد تا حرکت خود را از سر گیرد اما گاهی مشکل سالمند بسیار جدی‌تر است مثلا دچار سکته مغزی شده و نمی‌تواند از بستر بلند شود.

در این مواقع باید از داروهای شیمیایی و پودرهای مخصوصی که به عمل دفع کمک می‌کنند استفاده شود.

گاهی مدفوع خشک و سفت شده و در شکم باقی می‌ماند این سالمندان معمولا دچار درد شکم و ناراحتی هستند.

برای آنها بهتر است از تنقیه یا روغن کرچک استفاده شود.

گاهی همه این تدابیر بی‌فایده هستند و پزشک مجبور است با استفاده از وسایل مکانیکی مدفوع سفت شده را خارج کند.

عدم دفع مدفوع باعث اتساع و بی‌‌اشتهایی و وخامت حال بیمار می‌شود.

ملین‌های گیاهی یبوست

تجویز ملین‌های گیاهی و طبیعی برای سالمندان دچار یبوست مفید است.

مواد خوراکی مانند آلو، گلابی، انجیر، دانه یا روغن زیتون ملین‌های طبیعی هستند.

اگر این مواد خوراکی کافی نبودند از ملین‌های معدنی و لاکتولوز و پودرهای خاص استفاده می‌شود.

اگر بیمار نتواند از این ملین‌ها استفاده کند باید از انگشت خود برای تخلیه مدفوع استفاده کند.

استفاده از ملین حتما باید با نظر پزشک باشد.

چون ممکن است بیمار دچار تومور یا بیماری باشد که در آن صورت نیاز به داروهای خاص دیگری است.

حداقل روزی ۶ تا ۸ لیوان آب بنوشید:

مایعات انتقال روده‌ای را راحت ‌تر می ‌کنند.

آب‌، آب‌ میوه‌ها، شیر و سوپ مایعات مناسب سالمندان هستند.

مصرف مرتب قهوه، چای و مایعات گازدار چندان مؤثر نیست.

کافئین موجود در این مایعات قدرت حرکت را از اندام‌ها می ‌گیرد.

در صورتی که تمایل دارید مقداری آب‌ میوه به آب اضافه کنید، آب لیمو و آب پرتقال را به شما توصیه می ‌کنیم.

وقتی هوا گرم است، مقدار مایعات مصرفی‌ تان را کمی بالاتر ببرید.

اگر دچار بیماری قلبی یا روده‌ای هستید، پیش از انتخاب هر نوع مایع نوشیدنی، با پزشک‌ تان مشورت کنید.

---

علت یبوست در زنان

سطح بالای پروژسترون در دوران بارداری و وزن کودک سیستم گوارش را تضعیف کرده و باعث یبوست می شود

استفاده از دارو های پتیدین یا دیامورفین برای کاهش درد زایمان بر روی روده تاثیر گذاشته و باعث یبوست می شود

آسیب کف لگن هنگام زایمان طبیعی ممکن است خالی کردن روده شما را سخت تر کند

قرص آهن که در دوران بارداری مصرف می کنید هم می تواند باعث یبوست شود

از علل شایع این مشکل اختلالات غدد درون ریز مثل دیابت و کم کاری تیروئید و بارداری است.

در دیابت بیمار دچار آسیب عصبی ناشی از دیابت و به دنبال آن کاهش حرکات روده ای و در نهایت یبوست می شود.

حاملگی هم با اثر هورمون های زنانه موجب کاهش حرکات روده ای و در نهایت یبوست در بیش از ۳۰ درصد زنان باردار می شود، البته این مورد بیماری محسوب نمی شود و طبیعی است و پس از زایمان بهبود پیدا می کند.

توجه: مطالب بخش پزشکی و سلامت وبسایت تاروت رنگی صرفا جنبه آموزشی و اطلاع رسانی دارد. این مطالب نباید توصیه پزشکی تلقی شده و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان کرد.