آزمایش تستوسترون – تفسیر، بهترین زمان انجام و میزان نرمال آن

آزمایش تستوسترون چیست؟

این آزمایش، میزان هورمون تستوسترون (Testosterone) در بدن را اندازه گیری کرده و آن را برحسب نانوگرم بر دسی لیتر (ng/dL) گزارش می کند.

این آزمایش به عنوان تست تستوسترون سرم نیز، شناخته مى شود.

تستوسترون آندروژن یا هورمون جنسی است که توسط بدن مردان و زنان ساخته می شود.

این هورمون در بلوغ و بارورى نقش داشته و همچنین بر میل جنسی نیز تاثیر می گذارد.

در مردان بیضه ها، و در زنان تخمدان ها، بیشترین میزان تستوسترون را می سازند.

مردان نسبت به زنان سطح تستوسترون بالاترى دارند.

پزشکان معتقدند که تستوسترون، تاثیر به خصوصى را در تکامل برخی ویژگى هاى مردانه دارد، از جمله:

• افزایش حجم عضلانی
• توده استخوانی بیشتر
• قدرت فیزیکی
• موی بدن

این هورمون نقش هاى مهمى را در بدن زنان نیز، ایفا مى کند که عبارتند از؛ سلامت دستگاه تناسلى و احساسات مربوط به تحریکات جنسى.

چرا شما به آزمایش تستوسترون نیاز دارید؟

پزشک ممکن است به دلایل مختلفى به شما آزمایش تستوسترون را توصیه کند.

تستوسترون در مردان

یک دلیل شایع براى انجام این آزمایش، بلوغ زودرس یا دیررس مى باشد.

همچنین انجام این آزمایش در مواردى که پزشک به پایین بودن سطح تستوسترون در شما شک داشته باشد، ضرورى است.

پایین بودن سطح تستوسترون در مردان، به عنوان هیپوگنادیسم نیز، شناخته مى شود.

علائم هیپوگنادیسم در مردان شامل موارد زیر است:

• کاهش موهای بدن
• کاهش حجم عضلانی
• میل جنسی پایین
• اختلال نعوظ
• رشد بافت پستان یا ژنیکوماستى

برخی علائم دیگرى که ممکن است مشاهده شود، عبارتند از:

• بلوغ دیررس
• آسیب بیضه، که می تواند ناشی از تروما، الکل و یا اوریون باشد.
• بیماری مربوط به هیپوتالاموس
• بیماری هیپوفیز
• تومور غیر سرطانی هیپوفیز

تعدادی از بیمارى هاى ژنتیکى ازجمله سندروم کلاین فلتر، سندروم کالمن و دیستروفى میوتونیک؛ مى توانند روى سطح تستوسترون تاثیر بگذارند.

همچنین ممکن است سطوح تستوسترون در یک مرد بالا بوده و مى تواند مشکلاتى را نیز ایجاد کند.

میزان بالاى تستوسترون مى تواند ناشى از عوامل زیر باشد:

• بلوغ زودرس یا زودهنگام
• هیپرتیروئیدیسم یا پرکارى تیروئید
• استروئیدهای آنابولیک
• هیپرپلازی مادرزادی آدرنال
• سندرم عدم حساسیت به آندروژن
• تومور بیضه
• تومور آدرنال

تستوسترون در زنان

اگر پزشک به سطح بالاى تستوسترون شک پیدا کرد، آزمایش سطح تستوسترون را براى شما تجویز مى کند. میزان زیاد تستوسترون در زنان، مى تواند باعث عوارض زیر شود:

• دوره های قاعدگی نامنظم یا عدم وجود قاعدگى در ماه
• ناباروری
• افزایش موی صورت و بدن
• بم شدن صدا

عواملى که باعث ایجاد سطح بالاى تستوسترون مى شوند، عبارتند از:

• سندرم تخمدان پلی کیستیک
• هیپرپلازی مادرزادی کورتکس آدرنال
• سرطان تخمدان یا تومور
• تومور آدرنال

مشکلات کبدی و سو مصرف الکل می توانند میزان تستوسترون بدن را کاهش دهد.

چه زمانی آزمایش تستوسترون را انجام دهیم؟

هورمون تستوسترون غالبا با مردانگی در ارتباط است.

با این حال، بدن زنان نیز تستوسترون می سازد. مقادیر پایین تستوسترون در مردان و مقادیر بالای تستوسترون در زنان مشکلات جدی را در سلامت بدن ایجاد می کند.

همچنین این هورمون می تواند ویژگی هایی ایجاد کند که برای جنسیت شما غیرطبیعی شمرده می شود.

بیضه در مردان و تخمدان در زنان، تستوسترون می سازند.

تستوسترون ویژگی هایی مانند توده ماهیچه ای، موی بدن و مقاومت را ایجاد می کند.

مردانی با سطح پایین تر تستوسترون ممکن است کاهش این ویژگی ها را مشاهده کنند، در حالی که مقادیر بالای تستوسترون در زنان می تواند این ویژگی ها را آشکار تر سازد.

اگر فکر می کنید مقادیر تستوسترون در شما نرمال نیست، ممکن است نیاز به آزمایش تستوسترون داشته باشید.

میزان نورمال و تفسیر آزمایش تستوسترون

میزان طبیعی تستوسترون در مران بین ۳۰۰ تا ۱۰۰۰ نانو گرم در دسی لیتر (ng/dL) و برای زنان بین ۱۵ تا ۷۰ نانوگرم در دسی لیتر است.

تغییرات میزان تستوسترون در طول زندگی طبیعی است. مقدار طبیعی تستوسترون طبق جنسیت و سنین مختلف در جدول مقابل ذکر شده است.

سطوح تستوسترون با توجه به سن یا وضعیت سلامتی ممکن است به طور طبیعی کاهش یابد.

پس از سن ۴۰ سالگی، مقدار تستوسترون در مردان حداقل ۱ درصد در سال کاهش می یابد.

برخی از علائم پایین بودن تستوسترون، به ویژه اختلالات نعوظ، به طور شایعی در مردان بالاتر از ۴۰ سال مشاهده می شود.

سطوح پایین تستوسترون در افراد چاق نیز، بدون توجه به سن آن ها دیده می شود.

شایع ترین مشکل مربوط به تستوسترون در مردان هایپوگنادیسم می باشد که به آن تستوسترون پایین نیز، گفته می شود.

اگر دارای یک یا تعدادی از علائم زیر باشید، سطح تستوسترون شما به طورغیرطبیعی پایین است:

• کاهش میل جنسی
• اختلالات نعوظ
• ناتوانی در باروری
• خستگی مفرط

زنان با مقدار بالای تستوسترون ممکن است دچار موهای زائد صورت، صدای بم تر و یا کاهش اندازه سینه شوند.

تستوسترون بالا در زنان می تواند منجر به آکنه نیز شود.

سطوح بالای تستوسترون در زنان ممکن است در نتیجه سندروم پلی کیستیک تخمدان (PCOS) بوده، که باعث دشواری در باردار شدن و اختلالاتی در قاعدگی می شود.

میزان غیر طبیعی تستوسترون در مردان و زنان می تواند مشکلات جدی دیگری را ایجاد کند.

سطح بالای تستوسترون می تواند سرطان تخمدان یا بیضه ایجاد کند.

سطح پایین تستوسترون می تواند باعث بیماری های مزمن یا مشکلات غده هیپوفیز شود.

در نوزادان پسر و دختر، علائم بالا بودن تستوسترون شدید تر است.

آزمایش تستوسترون زمانی توصیه می شود که دختران و پسران، رشد مناسبی نداشته و یا والدین متوجه تاخیر در بلوغ آن ها شوند.

پسران با سطوح پایین تستوسترون، فاقد موی بدن بوده، ماهیچه های آن ها ضعیف و رشدشان آهسته است.

دختران با سطوح بالاتر تستوسترون ممکن است دچار بلوغ دیررس یا پرمویی شوند.

پسران با سطوح بالاتر تستوسترون ممکن است دچار بلوغ زودرس شده و درشت هیکل شوند.

چگونه براى انجام آزمایش تستوسترون آماده شویم؟

برخى داروها ممکن است، روى سطوح تستوسترون شما موثر بوده و نتیجه آزمایش تستوسترون را تغییر دهند.

هرگونه دارویى که مصرف مى کنید، از جمله داروهاى آزاد بدون نسخه یا با نسخه، را حتما به پزشک خود اطلاع دهید.

پزشک ممکن است از شما بخواهد مصرف داروهاى به خصوصى را پیش از آزمایش متوقف کنید.

داروهایى که ممکن است روى نتیجه آزمایش تاثیر بگذارد، عبارتند از:

• آندروژن درمانى
• استروئیدها
• ضد انعقاد
• باربیتورات ها
• کلومیفن
• استروژن درمانی

تستوسترون بالا: هایپرپلازی مادرزادی فوق کلیه

برخی مواقع، سطح بالای تستوسترون، در نتیجه وضعیتی به نام هایپرپلازی مادرزادی فوق کلیه (CAH) ایجاد می شود.

حجم بالای تستوسترون در مردان باعث بزرگی آلت تناسلی و در زنان باعث ایجاد آلت تناسلی غیرطبیعی در زمان تولد می شود.

در برخی موارد، می تواند در مردان صدای بسیار بم و در زنان افزایش رشد موهای صورت را، ایجاد کند.

CAH در نوزادان به علت ایجاد دهیدراتاسیون، عادت های ضعیف تغذیه ای و سایر علائم، سریع شناسایی می شود.

CAH همچنین می تواند باعث کوتاهی قد نیز شود، هرچند افرادی که دچار این عارضه هستند، در سنین پایین تر بلند می باشند.

بهترین زمان آزمایش تستوسترون

پزشک شما ممکن است زمان به خصوصى را براى انجام آزمایش در نظر بگیرد. به این دلیل که سطح هورمون ها هنگام صبح بالاتر است، بهتر است آزمایش را بین ساعت ٧ تا ١٠ انجام دهید.

همچنین ممکن است پزشک از شما بخواهد آزمایش را تکرار کنید تا به این وسیله تغییرات هورمونى را در طول روز اندازه بگیرد.

نحوه انجام آزمایش تستوسترون

آزمایش تستوسترون به یک آزمایش خون ساده نیاز دارد. این آزمایش معمولا صبح، هنگامی که سطوح تستوسترون بالا است، انجام می شود. در بعضی موارد، آزمایش برای تایید اندازه گیری، نیاز به تکرار دارد.

پیش از آزمایش پزشک ممکن است از شما بخواهد، مصرف داروهایی را که ممکن است بر نتیجه آزمایش تاثیر بگذارد، متوقف کنید.

برخی داروهایی که میتواند به طور اشتباهی سطح تستوسترون را افزایش دهند، عبارتند از:

• استروئیدها (اما مقدار تستوسترون بلافاصله پس از قطع آن ها کاهش می یابد.)
• باربیتورات ها
• آنتی کون ولسانت ها
• آندروژن یا استروژن تراپی

برخی از داروها، مانند داروهای آرام بخش می توانند به طور اشتباهی سطوح تستوسترون را کاهش دهند.

اگر شما از هر کدام از این داروها استفاده می کنید، به پزشک خود اطلاع دهید. آن ها اطمینان پیدا خواهند کرد که آزمایش تستوسترون دقیق صورت گیرد.

با توجه به علائم شما، پزشک ممکن است یک تست ورزش را اجرا کند. در مردان، اگر پزشک متوجه علائم زیر شود، ممکن است آزمایشات فیزیکی انجام دهد:

• کاهش موهای صورت
• کاهش وزن
• نشانه های ژنیکوماستی، افزایش غیرطبیعی سایز پستان
• افزایش وزن غیرطبیعی

در زنان، اگر پزشک متوجه علائم زیر شود، ممکن است آزمایشات فیزیکی انجام دهد:

• آکنه غیرطبیعی صورت
• رشد غیر طبیعی موهای دور لب و چانه (هیرسوتیسم)
• نازک شدن غیر طبیعی موها یا طاس شدن سر

کیت های خانگی آزمایش تستوسترون، که به آن ها آزمایشات Sal-T گفته می شود، از چندین کمپانی مختلف قابل دسترسی هستند.

این کیت ها از بزاق دهان، برای اندازه گیری میزان هورمون استفاده می کنند.

پس از انجام تست، باید نمونه خود را برای اندازه گیری به یک آزمایشگاه بفرستید.

برخی مطالعات، شامل مطالعه ای که روی ۱۵۰۰ مرد ۲۰ تا ۹۰ ساله انجام گرفت، تایید کردند که بزاق دهان، میزان تقریبا دقیقی از سطح تستوسترون را اندازه گیری می کند.

این میزان به ویژه زمانی صحیح است، که فردی با هایپوگنادیسم تشخیص داده می شود.

با این حال برخی مطالعات بر این باوردند که آزمایش بزاق دهان به طور کامل قابل اعتماد نیست.

آن ها معتقدند، انجام آزمایش های اضافی مانند، آزمایش سرم، برای تایید دقت آزمایش بزاق، ضروری است.

آزمایش تستوسترون نیاز به خون گیرى دارد. این اقدام شامل مراحل زیر است:

1. مسئول بهداشت، محل خون گیرى را تمیز مى کند. خون گیرى معمولا از وریدى در داخل آرنج یا پشت دست انجام مى شود.
2. براى افزایش فشار خون در ورید، نوار پلاستیکى را دور قسمت بالایى بازو مى بندند.
3. سوزنى را به صورت استریل وارد ورید مى کنند.
4. بعد از جمع آورى خون، نوار پلاستیکى و سوزن را جدا مى کنند.
5. محل خون گیرى را بانداژ مى کنند.

خون گیرى ممکن است دردناک یا ناخوشایند بوده و یا با ایجاد زخم و سوزش همراه باشد.

شل کردن بازو می تواند به کاهش درد کمک کند. ممکن است پس از برداشتن سوزن، ضربانى را در آن نقطه احساس کنید، که به سرعت از بین مى رود.

پزشک نمونه خون شما را برای بررسی به آزمایشگاه خواهد فرستاد.

آزمایش سطح تستوسترون چه خطراتى را به دنبال دارد؟

خطرات آزمایش خون عبارتند از:

• زخم هاى متعدد ناشى از سوراخ شدن پوست به هنگام پیدا کردن رگ
• خون ریزی بیش از حد
• سرگیجه
• غش کردن
• هماتوم، که مجموعه ای از خون زیر پوست است.
• عفونت

بعد از مشخص شدن نتیجه آزمایش، چه کارى انجام دهیم؟

پس از دریافت نتایج توسط پزشک، این نتایج بررسى خواهند شد. اگر سطح تستوسترون در شما بالاتر و یا پایین تر از حد نرمال باشد، پزشکان تلاش مى کنند علت پس زمینه آن را پیدا کنند.

پزشک درباره نتیجه با شما صحبت کرده و در فهم آن به شما کمک مى کند. در طى ملاقات با پزشک باید درباره هرگونه برنامه هاى درمانى یا آزمایشات بعدى صحبت کنید.

چگونه میزان غیر نورمال تستوسترون خود را درمان کنیم؟

اگر به غیرطبیعی بودن میزان تستوسترون در خود شک داشته و یا اگر متوجه مشکلات پیشرونده در فرزندان خود شدید، در رابطه با آزمایش تستوسترون با یک پزشک مشورت کنید.

درمان های بسیار زیادی در این زمینه، در دسترس هستند.

شایع ترین درمان برای کمبود تستوسترون، درمان جایگزینی تستوسترون (TRT) است.

در روش TRT، تستوسترون جایگزین به صورت تزریقی، چسب های پوستی (patch) و یا ژل موضعی؛ برای جبران کمبود تستوسترون استفاده می شود.

با وجود شایع بودن TRT، این درمان با خطرات و عوارض جانبی همراه است؛ که عبارتند از:

• تنگی نفس در هنگام خواب (آپنه)
• آکنه
• ایجاد لخته خون
• هایپرپلازی خوش خیم پروستات یا بزرگ شدن پروستات
• افزایش احتمال حمله قلبی و سکته

اگر شما از هر دارو یا مکمل خاصی (مانند استروئیدها) که به طور غیرطبیعی روی میزان تستوسترون شما موثر بوده، استفاده می کنید؛ پزشک ممکن است از شما بخواهد مصرف آن ها را قطع کرده و یا از جایگزین استفاده کنید.

همچنین پزشک ممکن است برای شما تغییراتی را در سبک زندگی که روی سطح تستوسترون موثر بوده، در نظر بگیرد. از جمله، ورزش برای ساخت عضله و کاهش مناسب وزن با تغییرات تغذیه.

نتیجه گیری

اگر شما متوجه علائم غیرطبیعی مانند از دست دادن موها، از دست دادن وزن، یا آکنه به ویژه در سنین زیر ۴۰ سال شدید؛ به آزمایش تستوسترون نیاز دارید.

این آزمایش به شما کمک می کند که به علل زمینه ای، مشکلات سلامتی یا سبک زندگی که ساخت تستوسترون را در شما مختل کرده است، پی ببرید.

در بسیاری از موارد، مقدار تستوسترون به طور ساده می تواند بر اساس سن، عادات، رژیم، داروها و یا حتی میزان فعالیت شما باشد.

آزمایش تستوسترون می تواند به شما نشان دهد که کاهش سطح هورمون در شما تنها به علت روند طبیعی افزایش سن بوده یا عواملی دیگری نیز در آن نقش دارند.

منبع: هلس لاین – هلس لاین

برای از بین بردن احساس افسردگی چه کاری انجام دهیم؟

در افسردگی غم به لایه های عمیق زندگی شما نفوذ میکند و اختلالاتی در احساسات و رفتار شما بوجود می اورد. اگر احساس می کنید دچار افسردگی هستید حتما مشکلات خود را برای یک روانشناس متخصص شرح دهید، با کمک او مشکل را ریشه یابی کنید و برای عبور از چالش‌هایتان از مشاور راهکار بگیرید، برای ارتباط با مشاور متخصص افسردگی روی دکمه زیر کلیک کنید.

ارتباط با روانشناس متخصص افسردگی