تست پاپ اسمیر – نحوه انجام، عوارض، تفسیر جواب و نکات مهم

تست پاپ اسمیر چیست ؟

تست پاپ اسمیر (Pap Smear) که نام دیگر آن تست پاپ (Pap Test) بوده که روشی برای تشخیص سرطان دهانه رحم در زنان است.

در این روش سلول ها از دهانه رحم که قسمت باریک و پایینی رحم بوده و در بالای واژن قرار دارد، جمع آوری می شوند.

افرادی که سرطان دهانه رحم در آنها طی مراحل اولیه شناسایی می شود، شانس بالاتری برای درمان دارند.

بوسیله این تست می توان از تغییرات سلول های رحمی به احتمال بروز سرطان در آینده پی برد.

شناسایی این سلول های غیر عادی توسط پاپ اسمیر اولین مرحله در توقف شیوع احتمالی سرطان دهانه رحم است.

زمان انجام تست پاپ اسمیر

از پاپ اسمیر برای مشاهده سرطان دهانه رحم استفاده می شود.

این تست اغلب در کنار تست لگنی صورت می پذیرد. در زنان بالای ۳۰ سال، پاپ اسمیر را می توان با تست HPV ترکیب نمود، HPV عفونتی است که از طریق رابطه جنسی منتقل شده و می تواند سبب بروز سرطان دهانه رحم شود. در برخی موارد، می توان از تست HPV بجای تست پاپ اسمیر استفاده کرد.

اگر شرایط زیر را دارید، باید تعداد آزمایش هایی که انجام می دهید بیشتر باشد:

• HIV مثبت دارید.
• در اثر شیمی درمانی یا پیوند عضو، ایمنی بدن‌تان کاهش پیدا کرده است.‌

اگر بالای ۳۰ سال هستید و ۳ آزمایش پاپ اسمیر پشت سر هم را با نتیجه ای مطلوب و عادی انجام داده‌اید، می توانید هر ۵ سال یک‌بار، این آزمایش را اگر همراه با غربالگری HPV یا غربالگری ویروس پاپیلوم انسانی است، انجام دهید. البته این کار باید حتما زیر نظر پزشک و با مشورت وی انجام پذیرد.

زنان بالای ۶۵ سال که تجربه آزمایش‌های پاپ اسمیر را در گذشته داشته‌اند و نتایج‌شان رضایت‌بخش بوده است، دیگر نیازی به انجام این آزمایش ندارند.

حتی اگر همچنان روابط زناشویی دارید، باید آزمایش پاپ‌ اسمیر را در برنامه درمانی-پزشکی خود قرار بدهید.

علت اهمیت انجام این آزمایش این است که ویروس HPV می‌تواند سال ها به طور مخفی و پنهان در بدن بماند و ناگهان فعال بشود.

چه کسانی ملزم به انجام این تست هستند؟

شما و پزشکتان درباره زمان شروع انجام تست و توالی آن تصمیم می گیرید.

در کل، پزشکان شروع انجام این تست را از ۲۱ سالگی توصیه می کنند.

تست پاپ اسمیر را هرچند وقت یکبار می بایست تکرار نمود؟

توصیه پزشکان برای انجام این تست در زنان بین ۲۱-۶۵ سال هر سه سال یکبار است.

در زنان ۳۰ سال به بالا، این تست در کنار تست HPV می تواند هر ۵ سال یکبار صورت پذیرد. حتی می توان تست HPV را جایگزین تست پاپ نمود.

در صورت داشتن ریسک ابتلا، بدون توجه به سن می بایست پاپ اسمیر مکررا صورت پذیرد.

در کل می توان به جدول زیر اشاره کرد:

ریسک های ابتلا عبارتند از:

• تشخیص سرطان دهانه رحم یا پاپ اسمیر که بتوان از طریق آن سلول های پیش سرطانی را مشاهده نمود
• در معرض قرار گرفتن DES قبل از تولد
• عفونت ایدز
• ضعف سیستم ایمنی بدن بخاطر پیوند عضو، استفاده از شیمی درمانی یا کورتیکواستروئید مزمن
• سابقه مصرف دخانیات

می توانید با پزشکتان درباره مزایا و مضرات پاپ اسمیر مشورت نموده و با توجه به خطر ابتلا به سرطان، بهترین راه را انتخاب کنید.

به تشخیص چه کسی می بایست تست پاپ اسمیر را متوقف نمود؟

در شرایط مشخص فرد و پزشک معالج درباره پایان دادن به تست تصمیم می گیرند.

این شرایط عبارتند از:

پس از خارج کردن رحم:

پس از اینکه از طریق جراحی رحم خارج می شود از پزشک خود راجع به ادامه تست مشورت بگیرید.

اگر خارج کردن رحم را در حالت مشاهده عدم وجود سلول های سرطانی و به دلایلی نظیر فیبروئید رحمی انجام داده اید، می توانید تست پاپ اسمیر را متوقف کنید.

اما در حالت خارج کردن رحم در صورت وجود سلول های پیش سرطانی، پزشک ادامه تست را توصیه خواهد نمود.

سنین بالا:

در زنان بالای ۶۵ سالی که تست پیش سرطان در آنها منفی بوده، می توان با تجویز پزشک تست پاپ اسمیر را متوقف نمود.

می توان با توجه به عوامل ریسک با پزشک درباره انجام بهترین کار مشورت نمود. در صورت داشتن رابطه جنسی با چند نفر، پزشک ادامه این تست را توصیه می کند.

خطرات تست پاپ اسمیر

پاپ اسمیر راهی مطمئن برای مشاهده سرطان دهانه رحم است.

هرچند این تست مصون از خطا و اشتباه نیست.

این تست می تواند نتایج منفی و اشتباه در برداشته باشد، یعنی با وجود سلول های غیر عادی، در تست پاپ اسمیر هیچ تغییر غیر عادی مشاهده نمی شود.

نتیجه خطا و اشتباه به معنای انجام کار اشتباه نیست. فاکتورهایی که سبب ایجاد خطا در آزمایش می شوند عبارتند از:

• جمع آوری نامناسب سلول ها
• تعداد کم سلول های غیر عادی
• سلول های خونی و ملتهب که سبب مبهم شدن سلول های غیر عادی شده است
• بهتر است این تست در فاصله روزهای ۱۸-۱۲ دوره قاعدگی انجام شود

اگرچه احتمال شناسایی نشدن سلول های غیرعادی وجود دارد اما زمان به نفع شماست.

پیشرفت سرطان دهانه رحم سال ها به طول می انجامد و اگر در یک آزمایش این سلول ها شناسایی نشوند در آزمایش بعدی حتما شناسایی خواهند شد.

آمادگی برای انجام تست پاپ اسمیر

برای اطمینان از میزان کارایی و اثرگذاری تست، قبل از انجام آن مراحل زیر را انجام دهید:

• ۲ روز قبل از انجام آزمایش از برقراری رابطه جنسی، دوش گرفتن یا استفاده از داروهای واژنی یا فوم های اسپرم کش و کرم و ژل خودداری کنید، زیرا این مواد می توانند سبب دور شدن سلول های غیر عادی شده یا آنها را بپوشانند.
• در دوران قاعدگی این تست را انجام ندهید، درصورت امکان اجازه دهید این دوران سپری شود.
• آرام باشید. نفس عمیق بکشید و سعی کنید خونسردی‌تان را حفظ کنید.

برای انجام آزمایش پاپ‌ اسمیر می‌توانید هماهنگی‌های لازم را با متخصص زنان در معاینات سالیانه خود صورت بدهید یا مستقل از معاینات سالیانه، این آزمایش را انجام بدهید.

از بابت هزینه‌ی این آزمایش نیز زیاد نگران نباشید، زیرا بیشتر بیمه‌ها هزینه ی آن را تأمین می‌کنند.

اگر هنگام انجام آزمایش پریود باشید، پزشک زمان دیگری را برای آزمایش مجدد مشخص خواهد کرد. زیرا در دوران عادت ماهیانه احتمال دارد که نتیجه آزمایش کاملا صحیح نباشد.

رابطه جنسی، دوش واژینال و استفاده از محصولات جلوگیری از بارداری (اسپرم کش) نیز در روز قبل از آزمایش، احتمال مداخله در نتیجه ی صحیح را دارد.

در بیشتر موارد، انجام پاپ اسمیر در ۲۴ هفته اول بارداری نیز بلامانع است.

بعد از این مدت، انجام پاپ اسمیر با درد توأم خواهد بود.

بعد از زایمان نیز باید ۱۲ هفته صبر کنید و بعد آزمایش پاپ اسمیر را پیگیری کنید.

آرام بودن بدن در هنگام انجام آزمایش پاپ اسمیر نقش مهمی در سهولت فرایند دارد.

پس سعی کنید با روش های آرامش بخش و تنفس عمیق و … خود را خونسرد و آرام نگه دارید.

آیا آزمایش پاپ اسمیر در دختران باکره و مجرد هم انجام میشود؟

در مورد دختران باکره باید گفت خیر، زیرا با ورود اسپکلوم (وسیله ی آزمایش) به پرده بکارت آسیب وارد می شود لذا در دختران باکره این تست قابل انجام نیست.

حداکثر کاری که می توان برای دختران انجام داد نمونه برداری از ترشحات واژن است که متاسفانه به هیچ عنوان دقت پاپ اسمیر را ندارد و به ما هیچ چیزی در مورد سلامت دهانه رحم نمی گوید.

آزمایش پاپ اسمیر چگونه است

حین انجام تست

این تست در مطب پزشک و فقط در چند دقیقه انجام می پذیرد. در این تست درآوردن کامل لباس ها یا بخش پایین تنه کفایت می کند.

سپس در حالی که زانوهای خود را خم می کنید روی تخت آزمایش به پشت دراز بکشید.

نحوه انجام تست پاپ اسمیر

پزشک به آرامی وسیله ای که ذره بین نامیده می شود را در داخل واژن فرو می کند. این وسیله دیوارها های واژن را بگونه ای از هم جدا می کند که امکان مشاهده رحم وجود داشته باشد.

قرار دادن ذره بین در داخل رحم نوعی حس فشار را در ناحیه لگنی بوجود می آورد.

سپس پزشک با استفاده از یک برس نرم یا وسیله ای صاف برای خراش دادن که کفگیر نامیده می شود، از سلول های رحم نمونه برداری می کند. این کار خطری ندارد.

تعدادی از پزشکان نیز از ابزاری به نام سیتوبراش استفاده می‌کنند که ترکیبی است از کاردک و قلم‌مو.

بیشتر زنان هنگام نمونه برداری کمی درد را احساس می کنند.

نمونه دریافت شده نیز به آزمایشگاه منتقل می‌شود تا سلول ها از نظر رشد غیرعادی بررسی شوند.

احتمال دارد که بعد از نمونه‌برداری کمی آزردگی با انقباض شکمی احساس بشود.

ضمنا در بعضی موارد محدود، اندکی خونریزی واژینال نیز پس از نمونه برداری ایجاد می‌شود.

اگر خون ریزی در روز بعد هم ادامه داشته باشد، باید موضوع را با پزشک در میان گذاشت.

عوارض پس از انجام تست پاپ اسمیر

پس از انجام تست روز خود را بدون محدودیت بگذرانید.

بسته به تستی که انجام داده اید پزشک نمونه های جمع آوری شده را به داخل ظرفی که حاوی مایعی مخصوص برای حفظ نمونه است (تست پاپ اسمیر با پایه مایع) یا داخل یک اسلاید شیشه ای (تست پاپ اسمیر مرسوم) انتقال می دهد.

نمونه ها به آزمایشگاه انتقال داده شده و برای شناسایی ویژگی های سلول هایی که نشان دهنده سرطانی یا پیش سرطانی بودن رحم هستند زیر میکروسکوپ آزمایش می شوند.

از پزشک خود بخواهید زمان اعلام نتیجه آزمایش رابه شما اطلاع دهد.

دستگاه تناسلی زنان

تفسیر جواب آزمایش پاپ اسمیر

تست پاپ اسمیر به پزشک در مورد وجود سلول های مشکوک هشدار می دهند، در اینصورت پزشک مبادرت به انجام آزمایشات بیشتری خواهد نمود.

جواب عادی

اگر در جریان تست پاپ اسمیر تنها سلول های عادی رحمی مشاهده شود، جواب آزمایش منفی خواهد بود و تا آزمایشات بعدی پاپ اسمیر و تست لگنی نیازی به درمان یا تست خاصی نخواهد بود.

جواب غیرعادی

اگر در تست، سلول های غیرعادی مشاهده شوند، جواب آزمایش مثبت خواهد بود.

جواب مثبت به معنای داشتن سرطان دهانه رحم نیست. جواب مثبت به نوع سلول های شناسایی شده در تست بستگی دارد.

در اینجا برخی از کلماتی که توسط پزشک معالج بیان می شود و متعاقبا کارهایی که می بایست انجام پذیرد ذکر شده است:

سلول های غیرعادی پولکی با اهمیت نامشخص (ASCUS):

سلول های پولکی نازک و مسطح بوده و بروی سطح یک رحم سالم رشد می کنند.

در مورد ASCUS، پاپ اسمیر سبب آشکار شدن سلول های پولکی تا حدی غیرعادی می شود اما تغییرات بوضوح مبین وجود سلول های پیش سرطانی نخواهند بود.

در تست با پایه مایع، پزشک می تواند برای بررسی حضور ویروس هایی مانند برخی انواع ویروس HPV که سبب شیوع سرطان می شوند، به تحلیل مجدد بپردازد.

در صورت عدم وجود ویروس های پرخطر، سلول های غیرعادی مشاهده شده در نتیجه تست نگرانی خاصی ایجاد نخواهند کرد.

ضایعه پولکی درون مخاطی (Squamous intraepithelial lesion):

از این عبارت برای نشان دادن احتمال پیش سرطانی بودن سلول های جمع آوری شده از رحم استفاده می شود.

اگر روند رشد تغییرات کند باشد، بدان معناست که در صورت وجود ضایعه پیش سرطانی، با توجه به اندازه، شکل و دیگر مشخصه های سلول ها زمان زیادی تا تبدیل این سلول ها به سرطان باقی مانده است.

در صورت رشد سریع تغییرات، احتمال تبدیل شدن سریعتر این ضایعه به سرطان بالاست. در این حالت نیاز به آزمایشات تشخیصی بیشتری می باشد.

سلول های غده ای غیر عادی (Atypical glandular cells):

سلول های غده ای شکل سبب تولید خلط شده و در قسمت ورودی دهانه رحم رشد می کنند.

این سلول ها ممکن است تا حدودی غیر عادی بنظر برسند اما زمان تبدیل شدن آنها به سلول های پیش سرطانی مشخص نیست.

برای مشخص نمودن منبع این سلول ها و اهمیت آنها نیاز به آزمایشات بیشتر است.

سلول سرطانی پولکی یا سلول های غده ای سرطانی (Squamous cell cancer یا adenocarcinoma cells):

در صورت مشاهده این نتیجه وجود سلول های سرطانی جمع آوری شده در تست و تشخیص آنها توسط پزشک معالج بسیار بالاست.

عبارت “سلول سرطانی پولکی” به سرطان هایی اطلاق می شود که در سلول های سطح صاف رحم بوجود می آیند.

“غده سرطانی” به سرطان هایی گفته می شود که در سلول های غده ای بوجود می آیند. در صورت مشاهده چنین سلول هایی اقدام به ارزیابی های سریع خواهد نمود.

در صورتی که تست پاپ اسمیر غیر عادی باشد، پزشک با انجام کلپوسکوپی که استفاده از ابزاری درشت نما است (کلوسکوپ) به آزمایش بافت های رحم، واژن و دهانه رحم می پردازد.

پزشک همچنین می تواند از تمام قسمت هایی که به نظر غیر عادی میرسند، هم بافت برداری کند. سپس نمونه بافت برای تحلیل بیشتر و تشخیص حتمی به آزمایشگاه فرستاده می شود.

صحت نتایج

نتایج آزمایش های پاپ اسمیر بسیار دقیق است و انجام این غربالگری تا ۸۰ درصد موجب کاهش نرخ ابتلا به سرطان دهانه رحم شده است.

شاید انجام این آزمایش کمی ناخوشایند و آزاردهنده باشد، اما در حفظ سلامت نقش مهمی خواهد داشت.

پاپ اسمیر راه بی خطری برای غربالگری سرطان دهانه رحم است اما عاری از خطا و عوارض نیست.

ممکن است نتایج منفی کاذب هم به دست آید به این معنی که تست وجود ناهنجاری را نشان نداده اما ممکن است سلول های غیر نرمال وجود داشته باشد.

نتیجه منفی کاذب به این معنی نیست که اشتباهی رخ داده است.

فاکتورهایی که موجب نتایج منفی کاذب می شود عبارت است از:

• جمع آوری ناکافی سلول ها
• تعداد کم سلول های غیرنرمال
• وجود خون یا التهاب که سلول های غیرنرمال را پنهان می کند

مدت زمان جواب آزمایش

مدت زمان برای گرفتن جواب آزمایش معمولا طولانی نیست. البته آزمایش تعیین ویروس کمی طولانی تر است و حدود یک هفته زمان می برد.

نتایج پراکنده یا غیر طبیعی آزمایش

یک آزمایش پاپ اسمیر می تواند به دلایل بسیاری غیرقابل شناسایی یا غیر طبیعی باشد.

اغلب، تغییرات غیر طبیعی سلولی توسط ویروس HPV ایجاد می شود. HPV می تواند منجر به سرطان دهانه رحم شود.

سایر دلایل نتایج نامشخص یا غیر طبیعی آزمایش پاپ عبارتند از:

•  عفونت، مانند عفونت قارچی یا التهاب
• رشد یا کیست های خوش خیم (غیرسرطانی)
• تغییرات در هورمون ها، مانند حاملگی یا یائسگی
• سیگار کشیدن، که ممکن است خطر انتقال عفونت HPV را به سرطان دهانه رحم افزایش دهد.
• مشکلات سیستم ایمنی بدن شما ناشی از داروهای خاص یا مشکلات بهداشتی مانند دیابت، سرطان، HIV و یا بیماری های خود ایمنی

سوالات متداول در جواب تست پاپ اسمیر

۱- عبارت unsatisfactory در تست پاپ اسمیر به چه معناست؟

اگر در جواب پاپ اسمیر unsatisfactory  نوشته شده بود. توصیه میشود که ارزیابی مجدد ۶ ماه دیگر انجام شود.

۲- فاصله بین دو نمونه گیری پاپ اسمیر چقدر است؟

فاصله بین نمونه گیری جدید پاپ اسمیر باید بیشتر از ۸ هفته با نمونه گیری قبل باشد.

۳- cells Absence of Endocervical در جواب پاپ اسمیر به چه معناست؟

اگر جواب پاپ اسمیر فاقد سلول اندوسرویکال (cells Absence of Endocervical) باشد، شما باید تیت را با رعایت فاصله زمانی مناسب تکرار کنید.

اگر در خانم های یائسه این جواب دیده شد، نیاز به تکرار پاپ اسمیر نیست و تنها با پزشک معالج مشورت کنید.

۴- inflammation در تست پاپ اسمیر به چه معناست؟

inflammation به معنی التهاب است که التهاب دهانه رحم را نشان میدهد که اغلب بدلیل یک عفونت باکتریایی است و توصیه میشود درمان دارویی عفونت را شروع کنید.

۵- هزینه تست پاپ اسمیر چقدر می باشد؟

هزینه این تست با توجه به بیمه های مختلف، متفاوت می باشد ولی هزینه کلی از ۱۰ هزار تومان تا ۴۵ هزار تومان می باشد.

پاپ اسمیر و HPV

هدف اصلی پاپ اسمیر شناخت و بررسی وضعیت رشد سلول‌ها است.

علت رشد غیر عادی سلول ها می‌تواند ویروس HPV باشد.

اگر رشد غیر عادی سلول ها با پاپ اسمیر مشخص بشود، می‌توان از توسعه و گسترده شدن مشکل جلوگیری کرد

امکان تشخیص وجود HPV با نمونه برداری پاپ اسمیر هم وجود دارد.

HPV از طریق آمیزش جنسی ایجاد می‌شود.

همه زنانی که رابطه جنسی دارند، در معرض ابتلا به عفونت HPV هستند و باید حداقل هر ۳ سال یک بار آزمایش پاپ اسمیر را انجام دهند.

این آزمایش قادر به تشخیص سایر بیماری های جنسی نیست.

در برخی مواقع نیز می‌تواند رشد غیر عادی سلول ها در ابتلا به سایر بیماری ها را شناسایی کند، اما تنها با هدف بررسی سایر انواع سرطان استفاده نمی شود.

منبع: میو کلنیک – هلس لاین