واکسن آنفولانزا و هر آنچه که باید درباره آن بدانید!
واکسن آنفولانزا چیست ؟
بهترین راه برای پیشگیری از آنفولانزا این است که هر سال، از واکسن آنفولانزا استفاده کنید.
تزریق یک واکسن آنفولانزا سبب محافظت از ابتلا به ویروس های آن می شود.
واکسن آنفولانزا در سال های ۲۰۰۵ الی ۲۰۱۴ سبب نجات جان ۴۰ هزار نفر در ایالات متحده آمریکا شده و مشکلات این بیماری و مرگ میر ناشی از آن را در حالتی که نتوان از عفونت جلوگیری کرد را نیز کاهش داده است.
این واکسن ها معمولا حاوی یک ویروس آنفولانزای غیر فعال شده می باشند.
هر یک از مواد تشکیل دهنده به گونه ای با یکدیگر در تعاملند که تضمین کننده ایمنی و کارایی واکسن باشند.
ویروس های آنفولانزا همیشه در حال تغییرند، یعنی واکسن آنفولانزا هرساله به روزرسانی می شود.
در این مطلب می خوانید:
چرا مردم باید در برابر آنفولانزا واکسینه شوند؟
آنفولانزا یک بیماری بسیار جدی و خطرناک بوده که می تواند باعث بستری شدن فرد در بیمارستان و یا حتی مرگ شود.
ابتلا به آنفولانزا و تاثیر عفونت آن، روی هر فرد، در فصول مختلف، متفاوت می باشد، اما سالانه میلیون ها نفر، به این بیماری مبتلا می شوند، صدها هزار نفر در بیمارستان بستری شده و هزاران یا ده هزار نفر از مردم، در اثر آنفولانزا می میرند.
واکسن آنفولانزا فصلی سالانه بهترین راه برای پیشگیری از آنفولانزا است.
واکسیناسیون مزایای بسیاری از جمله کاهش خطر ابتلا به بیماری آنفلوآنزا، بستری شدن و حتی خطر مرگ و میر در کودکان دارد.
واکسن آنفولانزا چگونه عمل می کند؟
این واکسن، تا دو هفته بعد از تزریق، در بدن آنتی بادی هایی تولید می کند. این آنتی بادی ها، از عفونت های ناشی از ویروس های موجود در این واکسن جلوگیری می کنند.
همچنین، واکسن آنفولانزا فصلی، از فرد، در برابر ویروس هایی که بر اساس تحقیقات، در فصل پیش رو شایع هستند، محافظت خواهد کرد.
واکسن های سنتی آنفولانزا (به نام واکسن های سه گانه)، برای محافظت در برابر سه ویروس آنفلوانزا ساخته می شوند که عبارتند از:
- ویروس آنفلوانزا A (H1N1)
- ویروس آنفلوآنزا A (H3N2)
- ویروس آنفلوانزا B
واکسن دیگری نیز وجود دارد که از ۴ ویروس محافظت کرده و واکسن چهارگانه نامیده می شود.
این واکسن، فرد را در برابر ویروس های واکسن سه گانه و ویروس B ایمن می کند.
انواع واکسن آنفولانزا
واکسن آنفولانزا
واکسن آنفلوآنزا خنثی کننده (IIV)، واکسن آنفولانزا نوترکیب (RIV) و یا واکسن آنفولانزا تضعیف کننده (LAIV) جزو انواع واکسن های آنفولانزا می باشند.
این واکسن ها اولویت بندی نداشته و علاوه بر آنها، واکسن های سه گانه یا چهارگانه نیز در دسترس خواهند بود.
واکسن های سه گانه به صورت زیر تزریق می شوند:
تزریق میزان مناسبی از واکسن آنفولانزا سه گانه (IIV3) که با استفاده از ویروس رشد یافته در تخم مرغ تولید می شوند.
از طریق سوزن (برای افراد بالای ۵سال) یا جت انژکتور (برای افراد بالای ۱۸ تا ۶۴ سال)
تزریق واکسن آنفولانزا سه گانه با دوز بالا برای افراد بالای ۶۵ سال
تزریق واکسن آنفولانزا سه گانه دارای مواد کمکی برای افراد بالا ۶۵ سال
برنامه تزریقی واکسن های ۴ گانه به شرح زیر است:
واکسن آنفولانزا چهارگانه با دوز مناسب، با استفاده از ویروس های رشد یافته درون تخم مرغ مانند آفلوریا چهارگانه، فلوریکس چهارگانه، فلولاول چهارگانه و فلوزون چهارگانه تولید می شوند.
برای گروه های سنی مختلف، واکسن های متفاوتی وجود دارد. برخی از این واکسن ها، برای کودکان ۶ ماهه تولید شده و با استفاده از سوزن، به بازو تزریق خواهد شد.
واکسن های دیگر نیز از طریق سوزن (برای افراد بالای ۵ سال) یا جت انژکتور (برای افراد ۱۸ تا ۶۴ سال) وارد بدن شوند.
واکسن سلولی آنفولانزا چهارگانه (Flucelvax Quadrivalent)، که حاوی ویروس رشد یافته در کشت سلولی (بدون تخم مرغ) است، برای افراد بالای ۴ سال تزریق می شود.
واکسن آنفلوآنزا چهارگانه نوترکیب (Flublok Quadrivalent)، برای افراد بالای ۱۸ سال مناسب است.
آیا واکسن آنفولانزا، برای همه توصیه می شود؟
به منظور پیشگیری از آنفولانزا فصلی، در هر سال، کمیته مشورت درباره اقدامات ایمن سازی (ACIP) توصیه می کند هر ۶ ماه، بدون هیچ اولویت بندی، از واکسن های مجاز مانند واکسن آنفولانزا خنثی کننده (IIV)، واکسن آنفولانزا نوترکیب (RIV4) و یا واکسن آنفولانزا تضعیف کننده (۴LAIV) استفاده کنید.
طبق تخمین ها در فصل آنفلولانزای ۲۰۱۷- ۲۰۱۸ بین ۱۵۱- ۱۶۶ میلیون دُز از واکسن آنفولانزای قابل تزریق به بازار ارائه شده است.
وقتی تامین واکسن محدود باشد، معمولا اولویت با افراد زیر است:
- کودکان بین ۶ ماه تا ۴ سال
- افراد ۵۰ سال به بالا
- افراد مبتلا به اختلالات مزمن ریوی یا افراد با فرونشانی سیستم ایمنی
- زنان باردار
- کودکان و بزرگسالانی که بمدت طولانی از آسپرین در درمان استفاده کرده اند
- افرادی که در مکان های مراقبت های مزمن کار می کنند یا پرسنل بیمارستان ها
- افراد با شاخص توده بدنی (BMI) 40 یا بیشتر
در افراد مبتلا به ناراحتی های قلبی، معمولا خطر حمله قلبی در ۷ روز اول ابتلا به آنفولانزا ۶ برابر بیشتر است.
چه کسانی باید واکسینه شوند؟
افراد بالای ۶ ماه، باید هر فصل، واکسن آنفولانزا بزنند.
این مسئله، در ۲۴ فوریه سال ۲۰۱۰، توسط کمیته مشورت درباره اقدامات ایمن سازی CDC) ACIP)، در آمریکا، به منظور واکسیناسیون جهانی و برای حفاظت از مردم در برابر آنفولانزا، مطرح گردید.
واکسیناسیون برای جلوگیری از ابتلا به آنفلوانزا، برای افرادی که در معرض خطر هستند، بسیار مهم است.
چه کسی نباید واکسینه شود؟
برای اشخاص مختلف، واکسن های آنفولانزای متفاوتی وجود دارد.
علاوه بر این، برخی از واکسن ها، برای افراد خاصی مناسب نبوده و تجویز نمی شوند.
نوزادان زیر ۶ ماه برای دریافت این واکسن بسیار کم سن هستند.
افرادی که به هر یک از ترکیبات واکسن آلرژی داشته یا حتی مبتلا به سندروم گیلن باره هستند، می بایست قبل از واکسینه شدن با پزشک خود مشورت نمایند.
عوامل تعیین کننده واکسن مناسب عبارتند از:
- سن فرد
- وضعیت سلامت (در گذشته و زمان حال)
- هر گونه آلرژی نسبت به واکسن آنفولانزا و عوامل تشکیل دهنده آن
افرادی که در ادامه ذکر شده اند می بایست از واکسن آنفولانزا پرهیز نموده یا با احتیاط از آن استفاده کنند:
- کودکان زیر ۶ ماه
- افراد با حساسیت شدید یه هریک از ترکیبات واکسن مانند ژلاتین، آنتی بیوتیک ها یا تخم مرغ
- افرادی که در تزریق قبلی واکسن، آلرژی شدیدی را تجربه کرده اند
- افراد مبتلا به سندروم گیلن باره
- افرادی که دارای سلامتی کامل نیستند
چه زمانی برای واکسن زدن مناسب است؟
تزریق واکسن آنفولانزا
قبل از شیوع آنفلوانزا، باید واکسن آن را دریافت کرد.
حدود دو هفته پس از واکسیناسیون، آنتی بادی هایی که از آنفلوآنزا پیشگیری می کنند، در بدن، شروع به رشد خواهند کرد.
CDC توصیه می کند مردم تا اواخر ماه مهر، حتما از این واکسن استفاده کنند.
واکسن زدن، بعد از زمان ذکر شده نیز ممکن است مفید باشد، اما باید در طول فصل سرما و مجددا در ماه دی نیز، واکسینه شد.
کودکانی که در دو مرحله واکسینه می شوند، باید واکسیناسیون را زودتر شروع کنند، زیرا بین این دو مرحله باید ۴ هفته، فاصله باشد.
چرا باید هر سال، واکسن بزنیم؟
دریافت واکسن آنفولانزا، در هر فصل، دو دلیل دارد.
یک، واکنش سیستم ایمنی بدن، بعد از واکسیناسیون، با گذشت زمان کاهش می یابد، بنابراین، به منظور افزایش بازدهی، بهتر است در طول سال، واکسن بزنیم.
دو، به دلیل آن که ویروس های آنفلوآنزا دائما در حال تغییر هستند، فرمول واکسن آنفولانزا هر ساله بررسی و در صورت نیاز، تغییر داده می شود.
بنابراین، برای پیشگیری از این بیماری، افراد بالای ۶ ماه، باید واکسینه شوند.
آیا این واکسن بلافاصله عمل می کند؟
خیر! دو هفته بعد از واکسیناسیون، بدن، آنتی بادی های پیشگیری کننده از آنفولانزا را تولید می کند.
به همین دلیل، بهتر است تا اواخر ماه مهر و شروع فصل آنفولانزا، این واکسن را دریافت کنید.
اثربخشی واکسن
اثربخشی واکسن آنفولانزا (VE)، سال به سال متفاوت بوده و به سن، وضعیت سلامت فرد و همچنین شباهت یا مطابقت بین ویروس های واکسن و بیماری بستگی دارد.
وقتی واکسن آنفولانزا بخوبی در چرخه ویروس های آنفولانزا قرار گیرد، می تواند خطر ابتلا به بیماری را ۴۰ الی ۶۰ درصد کاهش دهد.
این تطابق خوب زمانی صورت می گیرد که ویروس ها در واکسن و چرخه ویروس های آنفولانزا در هر فصل ابتلا ارتباط نزدیکی داشته باشند.
سپس پادتن های ایجاد شده در نتیجه واکسن، بخوبی از بند در برابر عفونت آنفولانزا حفاظت می کنند.
اگر ویروس های موجود در واکسن و چرخه ویروس ها با هم فرق داشته باشند، کارایی واکسن آنفولانزا کاهش می یابد.
در فصل های نامنطبق، واکسن همچنان می تواند سبب حفاظت از بدن در برابر بیماری آنفولانزا و ویروس های مربوط به بیماری شود.
تحقیق اخیر نشان داده است که واکسن فصلی آنفولانزا:
- در بزرگسالان از آنفولانزای شدید جلوگیری نموده و احتمال بستری شدن در بیمارستان را کاهش می دهد
- احتمال بستری شدن ناشی از مشکلات جدی آنفولانزا را تا ۶۰ در صد در کودکان کاهش می دهد
- سبب کاهش ۷۰ درصدی موارد آنفولانزا در نوزادان زیر ۶ ماه می شود که مادرانشان طی دوران بارداری از واکسن آنفولانزا استفاده کرده اند
- سبب کاهش ۳۰ درصدی سکته مغزی در افراد مبتلا به دیابت نوع دو، کاهش ۲۲ درصدی سکته قلبی و کاهش ۱۵ درصدی ذات الریه و آنفولانزا می شود
- در فصول آنفولانزای نامنطبق مانع از افزایش احتمال عفونت ناشی از آنفولانزا می شود
آیا در صورت واکسینه شدن، باز هم امکان ابتلا به بیماری وجود دارد؟
بله، حتی در صورت واکسن زدن، باز هم امکان ابتلا به این بیماری وجود دارد. (ممکن است شما تا وقتی معاینه نشدید، متوجه بیماری خود نشوید.)
این مسئله به دلایل زیر ممکن است اتفاق بی افتد:
ویروس آنفولانزا ممکن است قبل از واکسن زدن، یا در طول دو هفته ای که بدن، بعد از دریافت واکسن، در حال تولید آنتی بادی است، وارد بدن شما شود.
در این صورت، قبل از تاثیر واکسن، شما به آنفولانزا مبتلا خواهید شد.
شما ممکن است در معرض ویروسی قرار بگیرید که در این واکسن موجود نیست.
هر سال ویروس های جدیدی یافت می شوند، اما واکسن آنفولانزا، از فرد در برابر ۳ یا ۴ نوع ویروس رایج، محافظت می کند.
متاسفانه، گاهی اوقات بدن به ویروسی مبتلا می شود که در همان واکسن موجود می باشد.
میزان پیشگیری واکسن، از ابتلا به بیماری، به عوامل مختلفی مانند سن و وضعیت سلامت فرد بستگی دارد.
به طور کلی، واکسن آنفولانزا، برای نوجوانان و جوانان، نسبت به افراد مسن یا دارای بیماری های مزمن، موثرتر خواهد بود.
این واکسن قطعا داروی کاملی نیست، اما بهترین روش برای پیشگیری از عفونت آنفولانزاست.
در صورت ابتلا به بیماری، واکسن آنفولانزا چگونه از بدن محافظت می کند؟
برخی از افرادی که واکسینه می شوند، ممکن است مجددا به آنفولانزا مبتلا شوند.
اما برخی مطالعات نشان می دهد در صورت ابتلا به آنفولانزا، بعد از واکسن زدن، شدت بیماری به اندازه قبل نخواهد بود.
بر اساس بررسی های انجام شده در سال ۲۰۱۷، تزریق واکسن آنفولانزا، میزان مرگ و میر، احتمال بستری شدن در بخش مراقبت های ویژه ICU، مدت زمان بستری در ICU و به طور کلی در بیمارستان را کاهش می دهد.
مطالعه دیگری در سال ۲۰۱۸ نشان داد که امکان بستری شدن یک بیمار بالغ واکسینه شده در بخش ICU، نسبت به بیماری که واکسن نزده است، ۵۹ درصد و زمان بستری در این بخش نیز ۴ روز کمتر می باشد.
علاوه بر این، بهتر است بدانید در طول یک فصل، ممکن است ویروس های آنفولانزا مختلفی به وجود بیایند، اما واکسن آنفولانزا، فقط از ۳ یا ۴ نوع ویروس پیشگیری می کند.
به همین علت، CDC همچنان توصیه می کند برای افزایش اثربخشی و حفاظت بیشتر بدن، هر ۶ ماه مجددا واکسینه شوید.
مزایای واکسن آنفولانزا
واکسن آنفولانزا مزایای زیادی دارد که در این بخش به شما معرفی خواهیم کرد.
تزریق واکسن آنفولانزا دارای مزایای بسیاری است که عبارتند از:
- حفظ فرد و اطرافیانش از ابتلا به بیماری آنفولانزا
- کاهش خطر بستری شدن بخاطر آنفولانزا، مخصوصا در کودکان و افراد سالخورده
- حفاظت از گروهی از افراد آسیب پذیر مانند نوزادان و کودکان، افراد مسن و افراد مبتلا به بیماری های مزمن
- حفاظت از زنان طی دوران بارداری و پس از آن از طریق کاهش خطر عفونت تنفسی مرتبط با آنفولانزا و کاهش خطر ابتلای نوزاد به آنفولانزا
- پیشگیری از مشکلات در افراد مبتلا به بیماری های مزمن. واکسن میزان مشکلات حاد قلبی را در افراد مبتلا به بیماری های قلبی و بستری شدن را در افراد مبتلا به بیماری های مزمن شش و دیابت کاهش می دهد.
در زیر مزایای واکسن را به تفصیل توضیح می دهیم:
این واکسن می تواند از ابتلا به آنفولانزا جلوگیری کند.
واکسن آنفولانزا می تواند از میلیون ها بیماری مربوط به آن پیشگیری کند.
به عنوان مثال، در طول سال ۲۰۱۶-۲۰۱۷، واکسیناسیون آنفولانزا از حدود ۵٫۳ میلیون بیماری آنفولانزا، ۲٫۶ میلیون مراجعه به پزشک و ۸۵ هزار بستری به علت این بیماری جلوگیری کرد.
در فصل هایی که ویروس های موجود در واکسن، با ویروس های فصلی یکی می شوند، احتمال مراجعه به پزشک، به علت بیماری آنفولانزا، ۴۰ تا ۶۰ درصد کاهش می یابد.
واکسن آنفولانزا می تواند خطر بستری شدن در بیمارستان را در کودکان، افراد میان سال و کهن سال کاهش دهد.
واکسن آنفولانزا، در سال، از ده ها هزار مورد بستری در بیمارستان، به علت این بیماری، جلوگیری می کند.
برای مثال، در سال ۲۰۱۷-۲۰۱۶، این واکسن، جلو بستری شدن ۸۵۰۰۰ نفر را گرفت.
مطالعه ای در سال ۲۰۱۴ نشان داد که استفاده از واکسن آنفولانزا، در طول سال های ۲۰۱۰-۲۰۱۲، خطر بستری شدن کودکان در بخش مراقب ویژه، به دلیل این بیماری را ۷۴٪ کاهش داده است.
در سال های اخیر، دریافت واکسن های آنفولانزا، خطر بستری شدن در بیمارستان به علت این بیماری را در بین بزرگ سالان، حدودا ۴۰ درصد کاهش داده است.
طبق بررسی های انجام شده در سال ۲۰۱۸، دانشمندان متوجه شدند استفاده از واکسن آنفولانزا، در ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵، احتمال بستری شدن در بخش مراقب های ویژه را تا ۸۲% کم کرده است.
در افراد مبتلا به بیماری های مزمن، واکسیناسیون آنفلوانزا، یکی از مهم ترین روش ها برای پیشگیری از این بیماری است.
واکسن آنفولانزا، احتمال خطر حمله قلبی را، به خصوص در افرادی که در سال گذشته بیماری قلبی داشته اند، کاهش می دهد.
در تحقیقات دیگر، محققان متوجه شدند استفاده از این واکسن، خطر بستری شدن بیماران مبتلا به دیابت یا بیماری های مزمن ریوی را نیز کم می کند.
واکسن آنفولانزا، در حین بارداری و بعد از آن، از زنان محافظت می کند.
واکسیناسیون خطر ابتلا به عفونت حاد تنفسی در زنان باردار را، تا نیمه اول دوران حاملگی، کاهش می دهد.
بر اساس مطالعه انجام شده در سال ۲۰۱۸، دریافت واکسن آنفولانزا، خطر بستری شدن زنان باردار در اثر این بیماری را تا ۴۰ درصد کم می کند.
واکسینه شدن، همچنین می تواند بعد از تولد، از نوزاد در برابر آنفولانزا محاظت کند. ( در طول بارداری، آنتی بادی های تولید شده در بدن مادر، روی نوزاد در حال رشد نیز تاثیر گذار خواهند بود.)
برخی از مطالعات نشان داده اند که دریافت واکسن آنفولانزا، در طول دوران بارداری، علاوه بر ایمن کردن مادر، می تواند تا چند ماه بعد از تولد، که نوزاد هنوز برای واکسینه شدن بزرگ نشده است، از او نیز در برابر آنفولانزا حفاظت کند.
واکسیناسیون باید تحت نظر پزشک و بعد از ۳ ماهه اول انجام شود.
مطالعات نشان می دهد در صورت ابتلا به بیماری، حتی بعد از واکسینه شدن، از شدت آن کاسته می شود.
تحقیقات در سال ۲۰۱۷ نشان داد واکسن آنفولانزا از میزان مرگ و میر، احتمال بستری در بیمارستان یا بخش مراقبت های ویژه و حتی مدت بستری در بیمارستان، به علت بیماری آنفولانزا، می کاهد.
بر اساس مطالعات انجام شده در سال ۲۰۱۸، میزان بستری شدن بزرگ سالان واکسینه شده در ICU، به علت بیماری آنفولانزا، ۵۹% کمتر از افراد دیگر بوده و به طور میانگین، احتمال بستری شدن این افراد در بیمارستان، نسبت به اشخاصی که واکسن نزده بودند، ۴ روز کاهش یافت.
واکسن زدن، علاوه بر ایمن کردن خود فرد، از اطرافیان او، به خصوص افرادی که در معرض خطر ابتلا به آنفولانزا هستند، مانند نوزادان، کودکان، افراد مسن تر و کسانی که بیماری های مزمن دارند نیز محافظت می کند.
عوارض جانبی واکسن آنفولانزا
واکسن آنفولانزا نمی تواند سبب آنفولانزا شود، زیرا از ویروس های غیر فعال شده (مرده) یا ضعیف شده ساخته شده است که عفونی نبوده و نوع دیگر ترکیبیِ آزمایشگاهی ویروس آنفولانزا نیست.
آیا واکسن آنفولانزا باعث بروز بیماری می شود؟
خیر! واکسن آنفولانزا نمی تواند باعث بروز این بیماری شود.
هرچند واکسن آنفولانزا سبب علائمی شبیه به آنفولانزا می شود که می تواند تا چند روز به طول بیانجامد، مانند:
- تب خفیف
- سردرد
- درد عضلات
هرچند شایع ترین عوارض جانبی این واکسن، سوزش یا کبودی بازو در ناحیه تزریق است.
در وضعیت های نادر، واکسن آنفولانزا می تواند سبب عوارض جدی مانند واکنش های آلرژیک شود.
این حالت معمولا طی چند دقیقه تا چند ساعت پس از واکسیناسیون اتفاق می افتد و قابل درمان است.
امروزه واکسن هایی که با استفاده از سوزن تزریق می شوند، از دو روش ساخته می شوند؛
یک: ویروس هایی که خنثی شده (مرده اند) و دیگر باعث بروز عفونت نمی شوند.
دو: به جای استفاده از چند ویروس، از پروتیئن یک ویروس آنفولانزا استفاده می شود. (این مسئله، پیش زمینه ساخت واکسن های آنفولانزا نوترکیب است.)
با این حال، این ویروس ها ضعیف بوده و نمی توانند بیماری ایجاد کنند، ولی از آنجایی که با سرما سازگار هستند، در دماهای پایین، باعث عفونت بینی می شوند، اما به دلیل وجود گرما، وارد ریه یا مناطق دیگر نخواهند شد.
بعد از واکسن زدن، چه اتفاقی ممکن است رخ دهد؟
واکسن آنفولانزا باعث بیماری نمی شود، اما ممکن است بعد از واکسن زدن یا استفاده از اسپری های بینی، عوارض جانبی را در خود مشاهده کنید که در مقایسه با علائم بیماری اصلی، خفیف و زودگذر خواهند بود.
واکسن تزریقی آنفولانزا:
ویروس های موجود در واکسن، غیر فعال بوده و ممکن است باعث بروز عوارض جزئی شوند که عبارتند از:
- درد، قرمز شدن و التهاب محل تزریق
- تب خفیف
- درد عضلانی
واکسن اسپری بینی:
ویروس های موجود در اسپری بینی ضعیف شده و اغلب علائم شدیدی ایجاد نمی کنند. عوارض جانبی این اسپری در کودکان، ممکن است به شرح زیر باشد:
- آبریزش بینی
- خس خس سینه
- سردرد
- استفراغ
- درد های عضلانی
- تب
عوارض جانبی این واکسن، در بزرگسالان عبارت است از:
- آبریزش بینی
- سردرد
- گلودرد
- سرفه
این عوارض خفیف، معمولا مدت کوتاهی بعد از دریافت واکسن شروع شده و ممکن است همه این علائم را نداشته باشند.
با این حال، در موارد نادر، این واکسن می تواند باعث بروز واکنش های آلرژیک شدید شود.
مواد تشکیل دهنده واکسن آنفولانزا
بسیاری از واکسن های آنفولانزا و ویروس های دیگر شامل محتویات مشابهی هستند.
هدف از هر ماده، موثر نمودن واکسن و تضمین ایمنی آن است
بسیاری از واکسن ها حاوی مواد مشابهی هستند، شامل مقدار کمی از باکتری یا ویروسی که در برابر آن واکسینه صورت می گیرد.
طی سالیان متمادی مطالعات بسیاری نشان داده اند که واکسن های آنفولانزا ایمن می باشند. به گفته CDC، تزریق واکسن بهترین راه برای اجتناب از ابتلا به آنفولانزا و انتقال آن به دیگران است.
در ادامه به ۷ ماده موجود در واکسن ها و آمپول ها و همچنین علت نیاز واکسن به آنها اشاره شده است:
ویروس های آنفولانزا
واکسن آنفولانزا حاوی مقادیر کمی ویروس هایی است که از انسان ها در برابر آن محافظت می کند.
وجود این ویروس ها در واکسن سبب تحریک مکانیزم دفاعی طبیعی بدن برای تولید پادتن ها جهت مبارزه با آنها می شود.
بدان معنا که بدن در زمان قرار گیری در معرض بیماری در زمان واقعی، به سرعت آنها را تشخیص می دهد.
ویروس های آنفولانزای مختلفی که در یک آمپول آنفولانزا یافت می شوند عبارتند از:
- ویروس A آنفولانزا H1N1 که نژاد میشیگان نامیده می شود
- ویروس A آنفولانزا H3N2 که نژاد هنگ کنگ نامیده می شود
- ویروس B آنفولانزا ۱ یا ۲ که نژادهای بریسبن و فاکت نامیده می شوند
فرمالدهید
مقادیر زیاد فرمالدهید سمی و مرگ آور است.
هرچند، مقادیر بسیار کمی از این دارو در واکسن آنفولانزا یافت می شود که ضرری ندارد.
نقش فرمالدهید در آمپول آنفولانزا غیر فعال نمودن مواد سمی ویروس ها و باکتری هایی است که می توانند سبب آلوده شدن واکسن طی تولید شوند، همچنین ویروس هایی که بصورت طبیعی در واکسن یافت می شوند.
فرمالدهید در بدن انسان وجود دارد و حاصل یک عملکرد گوارشی سالم است.
نمک های آلومینیوم
بیش از ۷۰ سال از آلومینیم در واکسن ها استفاده شده است.
نمک های آلومینیم یاری کننده واکسن ها هستند، بدان معنا که در واکسن سبب بهبود واکنش قوی تر سیستم ایمنی در برابر ویروس ها می شوند.
این نمک ها سبب ارتقاء واکنش بدن می شوند، یعنی واکسن می تواند حاوی مقدار کمی از ویروس باشد.
مقدار آلومینیم همانند فرمالدهید و سایر مواد موجود در واکسن آنفولانزا بسیار کم است.
این ماده همیشه در واکسن های آنفولانزا وجود ندارد، برخی از واکسن ها عاری از آلومینیم می باشند.
تیمروسال
تیمروسال یک ماده نگهدارنده است که سبب عاری شدن واکسن از آلودگی ایجاد شده توسط باکتری ها و قارچ ها می شود.
نبود این ماده سبب رشد باکتری و قارچ در زمان استفاده چند باره از یک سرنگ در ظرف آمپول (در حالتی که بیش از یک بار از ماده داخل ظرف آمپول استفاده شود) می شود.
تیمروسال در تمامی واکسن ها وجود دارد.
تیمروسال از یک شکل طبیعی جیوه ساخته شده است که اتیل جیوه نامیده می شود، ماده ای ایمن که تنها برای چند روز در خون باقی می ماند.
اتیل جیوه با جیوه استاندارد فرق دارد که معمولا مقادیر زیاد آن سبب بیماری می شود.
همچنین با جیوه ای که در فراورده های دریایی یافت می شود (متیل جیوه) نیز متفاوت است، این نوع جیوه تا سال ها در بدن باقی می ماند.
آمپول های آنفولانزا تنها در حالتی حاوی تیمروسال خواهند بود که از یک شیشه آمپول چندین بار استفاده شود.
در اسپری های بینی نیز نیازی به این ماده نگهدارنده نیست، زیرا آلودگی در این حالت مساله قابل توجهی نمی باشد.
پروتئین های تخم مرغ
پروتئین های موجود در تخم مرغ به رشد ویروس ها قبل از ورود به واکسن کمک می کنند.
ویروس های آنفولانزای استفاده شده در واکسن ها معمولا در داخل تخم مرغ های بارور شده رشد می کنند، جایی که ویروس کپی هایی از خود ایجاد می کند.
سپس ویروس ها از تخم مرغ جدا شده و در داخل واکسن قرار می گیرند، یعنی واکسن حاصل می تواند حاوی مقادیر کمی پروتئین تخم مرغ باشد.
به گفته CDC آمپول آنفولانزا برای افرادی که به تخم مرغ آلرژی دارند، خطری ندارد اما کسانی که دارای چنین آلرژی ای هستند قبل از تزریق آن می بایست با پزشک خود مشورت نمایند.
کسی که حساسیت شدیدی به تخم مرغ دارد، می بایست پس از تزریق تحت نظر پزشک باشد.
البته آمپول های آنفولانزای بدون تخم مرغ هم وجود دارند.
ژلاتین
ژلاتین در آمپول آنفولانزا بعنوان یک تثبیت کننده حضور دارد.
تثبیت کننده ها کارایی واکسن را از زمان تولید تا لحظه استفاده حفظ می کنند.
تثبیت کننده ها واکسن را در برابر آسیب های حاصل از خشکی سرما یا گرما حفظ می کنند.
در بیشتر واکسن ها از ژلاتین خوکی بعنوان تثبیت کننده استفاده می شود.
آنتی بیوتیک ها
آنتی بیوتیک ها برای جلوگیری از رشد باکتری طی مرحله تولید تا ذخیره در واکنس آنفولانزا وجود دارند.
واکنس ها حاوی آنتی بیوتیک هایی مانند پنی سیلین نیستند که سبب واکنش های شدید شوند.
در عوض، حاوی انواع دیگری از آنتی بیوتیک مانند ژنتامیسین یا نئومیسین می باشند.
نئومیسین همچنین ماده است که در بسیاری از داروهای موضعی مانند لوسیون ها، پمادها و قطره های چشم نیز وجود دارد.
عملکردن واکسن
“عمل کردن مناسب” بین ویروس های موجود در واکسن و چرخه آنفولانزا، به چه معناست؟
عمل کردن مناسب زمانی اتفاق می افتد که ویروس موجود در واکسن، با ویروس چرخه آنفولانزا یکسان بوده و در نتیجه، بعد از واکسینه شدن، در بدن، آنتی بادی مناسب برای پیشگیری از عفونت تولید شود.
در صورت متفاوت بودن این دو ویروس، چه اتفاقی می افتد؟
در طول فصل آنفولانزا، زمانی که یک یا چند ویروس موجود در چرخه با ویروس واکسن متفاوت باشند، اثربخشی واکسن کاهش می یابد.
چرا گاهی اوقات بین این ویروس ها مطابقت وجود ندارد؟
ویروس های آنفولانزا در فصول مختلف یا حتی در طول یک فصل، دائما در حال تغییر هستند.
بنابراین دانشمندان باید ویروس هایی را انتخاب کنند که در چندین ماه گذشته، بیشتر وجود داشته اند.
به همین دلیل، همیشه ممکن است یک ویروس، با ویروس های موجود در واکسن، مطابقت نداشته باشد.
فرایند تولید برخی از واکسن های فصلی نیز می تواند بر اثربخشی واکسن ها در برابر برخی از ویروس ها، مانند ویروس آنفلوانزا A (H3N2) تاثیر بگذارد.
رشد در تخم مرغ ها، بخشی از روند تولید این واکسن ها بوده و در این حالت، تغییر در ویروس آنفولانزا A(H3N2)، در مقایسه با سایر ویروس ها، احتمال بروز تغییرات آنتی ژنیک را بیشتر می کند.
اصطلاح “تغییرات سازگار شده با تخم مرغ” در اکثر ویروس های مناسب واکسن وجود داشته و ممکن است اثربخشی آن را کاهش دهد.
با این حال، پیشرفت تکنولوژی و تکنیک های مولکولی در تولید واکسن، تاثیر گذاری و کارایی واکسن ها را افزایش داده است.
آیا واکسن های این فصل با ویروس های رایج مطابقت خواهند داشت؟
به دلیل تغییرات مداوم ویروس ها، امکان پیش بینی این مسئله، با اطمینان، وجود ندارد.
تامین و توزیع واکسن آنفولانزا
در طول سال چه تعداد واکسن آنفولانزا فصلی در بازار موجود است؟
از آنجایی که این واکسن، توسط شرکت های خصوصی آماده می شود، میزان عرضه آنها، به تولید کنندگان شان بستگی دارد.
پیش بینی می شود امسال، حدودا ۱۶۳ تا ۱۶۸ میلیون دوز از این واکسن تولید و به بازار عرضه خواهد شد.
توجه ویژه به آلرژی ناشی تخم مرغ
افرادی که به تخم مرغ آلرژی دارند، باید از واکسن های دارای مجوز و مناسب سن خود مانند واکسن آنفولانزا (IIV, RIV4, or LAIV4) استفاده کنند.
همچنین افرادی که سابقه واکنش آلرژیک شدید دارند، باید در محیط های درمانی و تحت نظارت پزشک واکسینه شوند، تا در صورت بروز هر نوع اتفاقی، به سرعت تحت درمان قرار گیرند.
نتیجه گیری
گرچه هیچ درمان قطعی برای آنفولانزا یافت نشده، اما می توانید هر سال اقدام به واکسیناسیون، بر ضد ویروس های عامل این بیماری، نمایید.
این کار باعث تقویت سیستم ایمنی و توان دفاعی بدن شما می گردد، و در شرایطی که مناسب برای سرما خوردگی و ابتلا به آنفولانزا می باشد، شما را بیشتر و بهتر از شر این بیماری ها مصون نگاه می دارد.
هر سال باید بر ضد بیماری آنفولانزا واکسینه شوید.
از واکسن مربوط به همان سال استفاده نمایید.
استفاده از واکسن های مربوط به سالهای قبل، ایمنی لازم را در برابر ویروسهای جدید ایجاد نمی نماید.
همه افراد، از سن ۶ ماهگی تا ۶۵ سالگی، می توانند از واکسن ضد آنفولانزا استفاده نمایند. (برای افراد بالای ۶۵ سال باید از واکسن ضد ذات الریه استفاده گردد.)
هنگام تزریق واکسن، داشتن مقداری درد و ناراحتی امری عادی است.
می توانید واکسن را به صورت اسپری داخل بینی دریافت نمایید و بدین گونه واکسینه شوید.
بر خلاف نوع تزریقی، در روش اسپری، از نوع ضعیف شده عوامل بیماری زا استفاده می گردد، پس باید دارای سیستم ایمنی قوی و سالم و تندرستی باشید تا بتوانید از واکسیناسیون به طریق اسپری داخل بینی استفاده نمایید.
اگر تحت شیمی درمانی هستید و یا سیستم ایمنی ضعیفی دارند (مثلا بواسطه عمل پیوند اعضاء، و یا آلودگی به ویروس HIV)، نباید از روش واکسیناسیون به طریق اسپری داخل بینی استفاده نمایید.
بعلاوه اگر با شخصی که دارای سیستم ایمنی ضعیفی می باشد در حال معشرت هستید نیز نباید از روش واکسیناسیون به طریق اسپری داخل بینی استفاده نمایید.
هر نوع عوارض جانبی، همچون تب، درد و درد های بدنی را به پزشک خود گزارش نمایید.
منبع: مدیکال نیوز تودی – مدیکال نیوز تودی – سی دی سی
توجه: مطالب بخش پزشکی و سلامت وبسایت تاروت رنگی صرفا جنبه آموزشی و اطلاع رسانی دارد. این مطالب نباید توصیه پزشکی تلقی شده و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان کرد.
شوهرم هر سال خیلی شدید مریض میشد و تقریبا کل پاییز و زمستون رو درگیر سرماخوردگی گلودرد و دکتر و آمپول و …. بود ولی چند ساله که واکسن آنفلوآنزا میزنه دیگه خبری از اون جرایانات نیست وخیلی خیلی کمتر سرما میخوره و زودتر خوب میشه . ما هرسال برا کل خانواده واکسن میزنیم و خداییش هیچ مشکلی هم پیش نیومده و راضی هستیم .
واکسن آنفولانزا اصلا خوب نیست. انگار انفولانزای خفیف گرفتی. اگه در طول زمستون هوای خونه مرطوب باشه و با بخار اکالیپتوس ضد عفونی شه و کمتر بریم اماکن عمومی و ماسک بزنیم، خیلی بهتره. بچه کوچک را هم ، بهتره کمتر بیرون و در هوای سرد برد. از ادمای سرما خورده هم دوری کنید. بعضیا نمیگن انفلوانزا دارند.